Jak radzić sobie z bolesnymi miesiączkami? Sposoby na złagodzenie bólu oraz przyczyny jego występowania

Bolesne miesiączki dotyczą co dziesiątej kobiety. O najbardziej nurtujących w tym temacie kwestiach, postanowiłyśmy porozmawiać z ekspertką Infemini Medi Home - Katarzyną Hanus-Durlej, lekarką w trakcie specjalizacji z ginekologii i położnictwa.

Jak się okazuje - i co wyraźnie podkreśla nasz ekspert - w części przypadków możemy mówić o tak zwanym pierwotnym bolesnym miesiączkowaniu, którego mechanizm nie został do końca poznany. Lekarze przyjmują jednak, że powiązany jest on z działaniem hormonów, które wpływają na nadmierną kurczliwość mięśnia macicy oraz nieprawidłowe złuszczanie endometrium. Ten typ bolesnego miesiączkowania dotyczy zwykle młodych dziewcząt, u których zmiany hormonalne nie są jeszcze w pełni uregulowane.

Gdy ból w trakcie krwawienia miesięcznego pojawia się po 20. roku życia, mówimy o tak zwanym wtórnym bolesnym miesiączkowaniu, które wynika ze współistniejących schorzeń, urazów lub wad anatomicznych:endometriozy,zespołu policystycznych jajników,mięśniaka macicy,wad anatomicznych pochwy i macicy,stanów zapalnych macicy.Wyleczenie choroby może sprawić, że pozbędziemy się na zawsze lub znacznie zminimalizujemy przykre dolegliwości podczas menstruacji - tłumaczy Katarzyna Hanus-Durlej

Na szczęście nasz ekspert tłumaczy, jak w bezpieczny i odpowiedzialny sposób podejść do tematu bolesnych miesiączek, aby nie zrobić sobie krzywdy.

Jakie są najczęstsze objawy przed okresem?

Objawy przed okresem trudno przeoczyć i nie da się ukryć, że bywają bardzo męczące i fizycznie, i psychicznie. W związku z tym, że każda z kobiet przechodzi to inaczej, tak zwany PMS (zespół napięcia przedmiesiączkowego) odczuwamy mniej lub bardziej. Moment, w którym odczuwamy pierwsze objawy zbliżającego się okresu zaczyna się mniej więcej na tydzień przed pierwszym dniem wystąpienia krwawienia.

Najczęstsze objawy pojawiające się przed okresem możemy podzielić na te ze sfery psychicznej – rozdrażnienie, labilność emocjonalna, senność lub odwrotnie – kłopoty z zasypianiem i efektywnym wysypianiem się, gorsze samopoczucie; a także na objawy ze sfery fizycznej. Do tych ostatnich zaliczamy najczęściej zgłaszane przez pacjentki dolegliwości bólowe podbrzusza, często towarzyszą im wzdęcia a nawet biegunki. Przed okresem mogą się również pojawić bóle głowy, osłabienie i zmiana libido zazwyczaj na niższe - tłumaczy Katarzyna Hanus-Durlej.

Niektóre kobiety przed miesiączką mają też zwiększone łaknienie na niezdrowe przekąski lub słodycze. Często jednak pojawia się też biegunka, która zupełnie niepotrzebnie budzi jakiekolwiek obawy.

Zobacz także: Co wpływa na długości przebieg miesiączki?

Z czego wynika biegunka podczas okresu i biegunka przed okresem?

Jak tłumaczy nasz ekspert, podczas miesiączki w organizmie kobiety szczególnie wyraźnie zaznacza się aktywność hormonów, które wpływają nie tylko na nasze emocje, ale także na układ pokarmowy.

W układzie trawiennym znajdują się receptory progesteronu, zatem jego poziom wpływa na pracę jelit - ich rozluźnianie i kurczenie się. Ma on wpływ na szybsze przesuwanie się treści pokarmowych do jelita grubego, co w konsekwencji może prowadzić do luźnych wypróżnień, a nawet biegunki. Jej pojawienie się może mieć też związek ze zwiększeniem kurczliwości macicy, które także wpływa na ruch jelit - dodaje Katarzyna Hanus-Durlej.

Jakie są przyczyny bolesnych miesiączek?

Bolesne miesiączki nie biorą się znikąd, a niestety często pokutuje myślenie, że kiedy przychodzi okres, powinno boleć albo, że taka jest uroda kobiecego ciała i po prostu musimy to przecierpieć. Powtarzanie tego mitu jest szczególnie szkodliwe dla nastolatek, które pierwszą miesiączkę mają dopiero przed sobą lub niedawno zaczęły miesiączkować.

Podczas miesiączki dochodzi do złuszczenia martwych komórek błony śluzowej, która wyściela jamę macicy. Do ich obumarcia dochodzi w krótkim czasie poprzedzającym krwawienie miesiączkowe, a wydzielane wówczas substancje m.in. prostaglandyny powodują skurcze mięśnia macicy celem wydalenia martwych komórek wraz z krwią na zewnątrz - tłumaczy Katarzyna Hanus-Durlej.

Bywa i tak, że silne bóle miesiączkowe są związane z innymi patologiami, które może zauważyć tylko specjalista. Dlatego tak ważne jest cykliczne wykonywanie szczegółowych badań. Dzięki temu można szybko zdiagnozować problem i wdrożyć odpowiednie leczenie.

Niestety często kobiety słyszą od najbliższego otoczenia, że miesiączka „ma boleć”, jednak bóle miesiączkowe towarzyszące istotnym patologiom – np. endometriozie są nieporównywalnie dotkliwsze niż te fizjologiczne oraz wymagają stosowania leczenia farmakologicznego a niejednokrotnie nawet operacyjnego - dodaje Katarzyna Hanus-Durlej.

Co możemy zrobić przed okresem, aby zminimalizować ból?

Często jest tak, że ten ból podczas okresu, da się okiełznać jeszcze zanim się w ogóle pojawi. Kobiety, które są świadome, że wraz z pojawieniem się kolejnej miesiączki będą odczuwały dyskomfort w postaci różnych dolegliwości, same wypracowały osobiste metody zapobiegania i radzenia sobie z nim.

Są to najczęściej rozluźniające ćwiczenia w tym joga, pilates - lekka aktywność fizyczna w połączeniu z rozciąganiem mogą pomóc złagodzić bolesne dolegliwości. Pobudzą krążenie, dotlenią organizm i rozluźnią spięte mięśnie. Hormony stresu (kortyzol i adrenalina) mogą przyczyniać się do zwiększenia bólu miesiączkowego. Warto więc się odprężyć, chwilę pomedytować i zwyczajnie się zrelaksować - radzi Katarzyna Hanus-Durlej.

Jeśli problem pojawia się cyklicznie, warto zastosować się do wskazówek, których wprowadzenie rekomenduje nasz ekspert. Jak widać, nie są to czynności, które wymagają od nas wielogodzinnego zaangażowania czy przeliczenia miesięcznego budżetu.

Niestety te najprostsze czynności przed miesiączką nie pomogą w każdym przypadku. Dlatego warto wiedzieć, jak złagodzić ból brzucha również podczas okresu.

Jak złagodzić ból brzucha podczas okresu?

Jak radzi nasz ekspert, najważniejsze jest to, aby nie czekać aż ból się rozwinie. Warto reagować od razu, kiedy czujemy, że coś zaczyna się dziać. Branie leków w momencie, kiedy zwijamy się z bólu w kłębek, może sprawić, że tabletka nie zadziała ani tak szybko, ani tak skutecznie jak tego oczekujemy.

Sposobem na złagodzenie dolegliwości menstruacyjnych są środki przeciwbólowe z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Należy jednak pamiętać, że leki z tej grupy działają drażniąca na śluzówkę żołądka i stosowane przewlekle mogą przyczyniać się do rozwoju choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Kwas acetylosalicylowy również łagodzi bóle miesiączkowe, jednak może nasilać krwawienie. Alternatywą dla niesteroidowych leków przeciwzapalnych są preparaty rozkurczowe na bazie drotaweryny - podpowiada Katarzyna Hanus-Durlej.

Po jakie tabletki na bóle miesiączkowe warto sięgać?

Nasz ekspert radzi, aby zwracać uwagę na dawkowanie - właśnie ze względu na to, że leki NLPZ drażnią śluzówkę żołądka. Jeżeli sięgacie po środki przeciwbólowe:

• zawierające ibuprofen - dzienna dawka wynosi 2x400mg doustnie.
• zawierające paracetamol - dzienna dawka wynosi 2x1,0g doustnie.
• zawierające kwas mefanamowy - 500mg 4xdziennie, następnie 250mg co 6h. Taki system należy stosować maksymalnie przez 7 dni, a zwykle potrzebujemy tylko 2-3 dni.

Jak radzić sobie, kiedy ból menstruacyjny jest nie do zniesienia?

Nie ma co ukrywać, że samodzielne diagnozowanie się za pomocą forów internetowych czy poradników medycznych nie ma sensu. Najbardziej rzetelnym źródłem wiedzy będzie lekarz. Specjalista oceni czy ból menstruacyjny, który jest nie do zniesienia, nie jest na przykład związany z wtórnym bolesnym miesiączkowaniem.

Za wtórne bolesne miesiączkowanie odpowiedzialne są liczne patologie żeńskiego układu rozrodczego – polipy, mięśniaki macicy, endometrioza. U kobiet, u których miesiączki są wyjątkowo bolesne, a lekarz ginekolog wykluczył patologie, które należy leczyć zabiegowo, można rozważyć wprowadzenie antykoncepcji hormonalnej, która oprócz ochrony przed nieplanowana ciążą, łagodzi przykre objawy miesiączkowania, w tym ból i obfite krwawienia. Innym rozwiązaniem jest domaciczna wkładka hormonalna, która skraca czas trwania miesiączki, a nawet całkowicie ją eliminuje - mówi Katarzyna Hanus-Durlej.

Domowe sposoby na poradzenie sobie z bolesnymi miesiączkami

Istnieje kilka domowych sposobów na to, by poradzić sobie z bolesnym okresem. Dolegliwości towarzyszących miesiączce nie da się zniwelować w 100%, ale można je znacząco zmniejszyć.

Ból miesiączkowy można zmniejszyć poprzez rozluźniające ciepłe kąpiele niejednokrotnie z aromaterapią lub ciepły termofor na podbrzuszu. Wiele moich pacjentek stosuje również fizjoterapię z akupunkturą. W trakcie miesiączki warto również pić napary z ziół, które wykazują działanie rozkurczowe. Sprawdzą się herbatki z mięty, melisy, rumianku i nagietka - mówi Katarzyna Hanus-Durlej.

Zdajemy sobie sprawę z tego, że podczas PMS oraz miesiączki trudno opanować napady głodu, ale prowadzenie racjonalnej diety w tym trudnym dla wielu kobiet czasie, jest wręcz kluczowe. To, na co przeważnie mamy ochotę, niestety wywołuje silniejsze skurcze i sprawia, że ból może stać się nie do zniesienia.

Każda kobieta cierpiąca na bolesne miesiączkowanie powinna również zwrócić uwagę na dietę, najlepiej lekką nie obciążającą żołądka i redukującą wzdęcia, które często towarzyszą miesiączce. Warto, by w diecie znalazło się więcej wapnia, który pomoże złagodzić skurcze macicy. Ten pierwiastek znajdziemy w mleku i jego przetworach, orzechach i nasionach, konserwach rybnych i suszonych owocach. Z diety wyeliminować należy za to kawę i colę, bo kofeina nasila skurcze macicy. Niewskazane są potrawy ciężkostrawne, słone i ostro przyprawione, gdyż wzdęcie dodatkowo obciąży obolały brzuch - radzi Katarzyna Hanus-Durlej.

Bywa tak, że najgorsze są pierwsze dwa lub trzy dni i ból odchodzi w zapomnienie. Nie zawsze jest tak, że wraz z upływem ostatniego dnia miesiączki, znikają różnego rodzaju dolegliwości. Warto wtedy skonsultować problem z lekarzem, który pomoże ustalić, co może się dziać w organizmie.