Alkohol stearylowy, Oktadekan-1-ol, to alkohol tłuszczowy wykorzystywany w kosmetyce i przemyśle farmaceutycznym jako emulgator i środek pielęgnacyjny. Może być stosowany zamiennie z alkoholem cetylowym (Cetyl Alcohol). Możliwe jest także ich połączenie – otrzymuje się wówczas alkohol cetylostearylowy (Cetearyl Alcohol). Z poniższego tekstu dowiesz się więcej na temat tego wszechstronnie stosowanego składnika.
Spis treści:
Alkohol stearylowy otrzymywany jest syntetycznie przez hydrolizę alkiloglinu Zieglera lub uwodornienie kwasu stearylowego, a następnie filtrację i destylację. Może również pochodzić z naturalnych tłuszczów i olejów. Występuje w postaci białych tłustych płatków lub granulek. Jest rozpuszczalny w alkoholu, eterze, benzenie i acetonie, natomiast nierozpuszczalny w wodzie. Posiada słaby, charakterystyczny, mdły zapach i smak.
Alkohol stearylowy jest środkiem powierzchniowo czynnym, umożliwiającym powstawanie emulsji W/O przez zmniejszanie napięcia na granicy fazy wodnej i olejowej. Tego typu emulsje charakteryzują się dużą lepkością, a ich niewątpliwą zaletą jest tworzenie warstwy okluzyjnej, zapobiegającej odparowaniu wody z powierzchni skóry. Warstwa ta może także tworzyć warstwę ochronną na skórze, która często jest naruszana podczas mycia.
Ponadto alkohol stearylowy:
Kosmetyki z alkoholem stearylowym są szczególnie polecane dla cery suchej oraz w okresie jesienno-zimowym. Jest tzw. emolientem tłustym – w preparatach do pielęgnacji skóry i włosów tworzy na ich powierzchni film chroniący przed utratą wilgoci. Działa renatłuszczająco – odbudowuje naturalnie występującą na skórze barierę lipidową uszkadzaną podczas mycia skóry silnymi detergentami. Jest to funkcja pośrednio nawilżająca. Wygładza skórę oraz powierzchnię włosa. Ponadto maskuje zapachy, w związku z czym wykorzystywany jest także do produkcji dezodorantów oraz w przemyśle perfumeryjnym.
Ze względu na liczne właściwości alkohol stearylowy odnalazł zastosowanie w wielu dziedzinach przemysłu. W kosmetyce stanowi składnik bazowy, umożliwiający otrzymanie jednorodnego układu i wpływający na jego właściwości fizyczne, oraz pielęgnacyjny – działa kondycjonująco i zmiękczająco na skórę oraz włosy. Występuje najczęściej w preparatach takich jak:
W przemyśle farmaceutycznym stosowany jest w produktach homeopatycznych chroniących skórę.
Działanie alkoholu stearylowego, m.in. regulujące lepkość i przezroczystość oraz przeciwpienne, sprawiło, że jest on wykorzystywany także do produkcji:
Alkohol stearylowy jest również dodatkiem do żywności, głównie margaryn oraz tłuszczów piekarskich. Wpływa na ich teksturę, zapach i smak.
Brak danych dotyczących niekorzystnych interakcji substancji z innymi składnikami produktów kosmetycznych.
Alkohol stearylowy jest substancją pochodzenia syntetycznego. Produkty wegańskie muszą spełnić następujące kryteria: podczas produkcji nie ucierpiało żadne zwierze, a w składzie nie znajdują się żadne substancje pochodzenia odzwierzęcego. Kwasy tłuszczowe wykorzystywane do produkcji alkoholu stearylowego mogą być pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego. Jeśli nie podano informacji na temat tego, czy produkt jest wegański, odpowiedzi należy szukać bezpośrednio u producenta.
Składnik cechuje się wysokim bezpieczeństwem do użytkowania zewnętrznego i wewnętrznego. Został dopuszczony do stosowania zgodnie z Rozporządzeniem 1223/2009/WE dotyczącym produktów kosmetycznych, a także zatwierdzony przez FDA (Food and Drug Administration) jako pośredni i bezpośredni dodatek do żywności, a także składnik leków dostępnych bez recepty. Jest słabo wchłaniany z przewodu pokarmowego. Posiada niski potencjał uczulający. Może powodować łagodne podrażnienie oczu i skóry. Na skórze może wystąpić niewielkie zaczerwienienie, pieczenie czy wysypka, które najczęściej ustają po zaprzestaniu stosowania kosmetyków z dodatkiem tej substancji. Badania fotoreaktywności produktów zawierających alkohol stearylowy nie wykazały fototoksyczności ani fotouczulania.
Może on natomiast działać komedogennie i zapychać pory skóry. Osoby z cerą trądzikową, zanieczyszczoną i tłustą powinny uważać podczas jego stosowania. Składnik ten może pogarszać cerę i powodować wysyp zmian trądzikowych, zaskórników czy wyprysków. Podczas stosowania nowego kosmetyku warto obserwować reakcje skórne.
Nie odnotowano negatywnego wpływu substancji na środowisko naturalne. Istnieją przesłanki o niekorzystnym działaniu na organizmy wodne, o ile nie jest przez nie metabolizowany.
W dużych stężeniach może nasilać problemy trądzikowe, zatykać pory skóry, powodować wypryski i zaskórniki.