Odmiana nazwisk – tak czy nie?

Chatul · 2014-05-23, 11:26

Zakładam nowy wątek, bo w innym wątku zrobił się ciekawy offtop na temat odmiany nazwisk

Co sądzicie o odmianie nazwisk w języku polskim? Uważacie, że odmiana nazwisk jest potrzebna? Jesteście za tym, by zostawić odmianę taką, jaka jest teraz? A może jesteście zdania, że warto z odmiany nazwisk w ogóle zrezygnować albo też przynajmniej uprościć jej zasady?

Uważacie, że to dobrze, że duża część nazwisk jest nieodmienna, jeśli noszą je kobiety? A odmienna, jeśli noszą je mężczyźni?

Czy odmiana nazwisk, na przykład na zaproszeniach, jest dla Was problemem? Zwłaszcza, gdy zapraszacie parę, która nosi jedno nazwisko, więc na zaproszeniu nazwisko powinno się pojawić w liczbie mnogiej? Na przykład, „zapraszam Annę i Jana Jurgielewiczów”?

Wątek typowo plotkowy, więc zapraszam do dzielenia się wszelkimi refleksjami dotyczącymi odmiany nazwisk

skazana_na_bluesa · 2014-05-23, 11:37

profesor Miodek jest na tak i w zasadzie jak czytałam, dziwi się, że ludzie w wielu przypadkach nie odmieniają nazwisk ;P

Mojwa · 2014-05-23, 11:46

Nie wyobrażam sobie żeby było inaczej, niż jest. A odmieniania nazwisk, które w formie żeńskiej są nieodmienne w ogóle nie widzę.

W sumie jedyny problem stanowią nazwiska w formie żeńskiej u mężczyzny - bo mimo wszystko się odmieniają. (np. Wrona). Ale w sumie też przychodzi to automatycznie - odmiana jest naturalna dla kogoś, kto z językiem obcuje od dziecka, jednak nie chciałabym tego tłumaczyć obcokrajowcowi

**201604181004** · 2014-05-23, 11:51

Zależy jakie nazwisko
Wolę "Annę i Jarosława Jagulewicz" ale już "Annę i Jarosława Kowalskich"

asia10933 · 2014-05-23, 11:55

Jak wiem jak odmienić to odmieniam a jak mam problem to zostawiam jak jest, prosta sprawa

MeredithGrey · 2014-05-23, 11:56

Kiedys oglądałam ten program gdzie Miodek odpowiada na pytania studentów i było o nazwiskach, że większość poprawnie jest odmawiać powiedział.

**201604181004** · 2014-05-23, 11:58

podejrzewam że jest jakaś tajemna polonistyczna zasada pt "jeśli nazwisko ma końcówkę xyz to odmieniamy w sposób $@#( a jak końcówkę typu (@#$#(@ bądź pochodzenia ($@#_( lub nazwisko jest warzywem to wtedy nie"

no bo jednak "Annę i Pawła Buraków" nie bardzo, Annę i Pawła Burak = ok.

Chatul · 2014-05-23, 12:04

Cytat:

Napisane przez drabineczka

Zależy jakie nazwisko
Wolę "Annę i Jarosława Jagulewicz" ale już "Annę i Jarosława Kowalskich"

Też tak mam. I to się zgadza z ogólną tendencją – nazwiska rzeczownikowe są coraz rzadziej odmieniane, a nazwiska przymiotnikowe są odmieniane bez większych problemów. Ale to też pewnie kwestia tego, że odmiana nazwisk przymiotnikowych jest dużo bardziej intuicyjna.

Cytat:

Napisane przez drabineczka

podejrzewam że jest jakaś tajemna polonistyczna zasada pt "jeśli nazwisko ma końcówkę xyz to odmieniamy w sposób $@#( a jak końcówkę typu (@#$#(@ bądź pochodzenia ($@#_( lub nazwisko jest warzywem to wtedy nie"

Niestety, tak właśnie jest

Zasad dotyczących odmiany nazwisk jest pełno. Nawet w przypadku rodzimych nazwisk zasady są różne. Np. nazwisko Wrona odmienia się tak samo, jak ptak wrona: Wrona, Wrony, Wronie itp. Z kolei nazwisko Mech wiele wspólnego ze zwykłym mchem w odmianie nie ma, bo jest Mech, Mecha, Mechowi…

caroline1994 · 2014-05-23, 13:34

Cytat:

Napisane przez skazana_na_bluesa

profesor Miodek jest na tak i w zasadzie jak czytałam, dziwi się, że ludzie w wielu przypadkach nie odmieniają nazwisk ;P

Nic dodać, nic ująć

ja też jestem absolutnie za odmienianiem nazwisk, nieodmienione brzmią według mnie... głupio

roseblue · 2014-05-23, 13:47

Ja mam nazwisko z końcówką -uk i nie lubię gdy ktoś je odmienia, brzmi to strasznie

.

**rousse** · 2014-05-23, 14:06

Cytat:

Napisane przez Chatul

Też tak mam. I to się zgadza z ogólną tendencją – nazwiska rzeczownikowe są coraz rzadziej odmieniane, a nazwiska przymiotnikowe są odmieniane bez większych problemów.

Gorzej jak ktoś nie wie, czy rzeczownik czy przymiotnik. Ja uważam, że jak nie wiadomo, czy rzeczownik czy przymiotnik powinno się traktować raczej jako rzeczownik, tak jakby nazwę własną czy coś. Np Ewa Farna, kiedyś gdzieś przeczytałam o Ewie Farnej

Bo farna, farny, farne, farni

najfajniejsza · 2014-05-23, 14:23

Cytat:

Napisane przez Chatul

Niestety, tak właśnie jest

Zasad dotyczących odmiany nazwisk jest pełno. Nawet w przypadku rodzimych nazwisk zasady są różne. Np. nazwisko Wrona odmienia się tak samo, jak ptak wrona: Wrona, Wrony, Wronie itp. Z kolei nazwisko Mech wiele wspólnego ze zwykłym mchem w odmianie nie ma, bo jest Mech, Mecha, Mechowi…

tutaj jest troszeczkę bardziej pogmatwana sprawa, bo w przypadku mchu i Mecha dochodzi żywotność i wokalizacja jerów, a także wyjątki od tejże. To jest bardzo trudny temat, ja sama (choć pracuję w zawodzie już kilka lat i jestem po polonistyce) często mam problem z niektórymi nazwiskami.
Generalnie zasada jest taka: jeśli da się odmienić, to się odmienia, chyba że może mieć znaczenie pejoratywne/obraźliwe. Np. pani po ślubie przyjęła nazwisko męża, które brzmi Ciemny - wówczas nie musi być panią Ciemną (choć tak jest w innych sytuacjach, typu Loska), może zostać panią Ciemny.

To jest pokręcone momentami dla językoznawców, nieraz spieramy się o jakieś odmiany między sobą, o ich rodzaj - podobnie jest z tym, czy nazwisko powinno mieć odmianę rzeczownikową czy przymiotnikową, wszyscy znamy Ewę Farną, tu odmiana jest dość intuicyjna. Ale niedawno miałam problem z nazwiskiem typu Wieszona - Anny Wieszony czy Anny Wieszonej? Otóż w takich wypadkach rodzaj odmiany zależy to od tradycji rodzinnej - nie zmienimy w końcu zapisów ustalonych z dziada pradziada (podobnie jest z mieszkańcami miast - nieraz zwracana jest uwagą, że zgodnie z zasadą odmieniamy w wydawnictwie np. kęcianie, ale w Kętach nikt tak siebie nazywa - tam są kęczanie).
Tradycja lokalna/rodzinna zawsze wygrywa z rygorystycznymi i niekiedy szalonymi zasadami, ale pod jednym warunkiem - że nazwisko (lub nazwa mieszkańca miasta) jest odmieniane, gdy tylko ta odmiana jest możliwa.

---------- Dopisano o 14:23 ---------- Poprzedni post napisano o 14:21 ----------

Cytat:

Napisane przez rousse

Gorzej jak ktoś nie wie, czy rzeczownik czy przymiotnik. Ja uważam, że jak nie wiadomo, czy rzeczownik czy przymiotnik powinno się traktować raczej jako rzeczownik, tak jakby nazwę własną czy coś. Np Ewa Farna, kiedyś gdzieś przeczytałam o Ewie Farnej

Bo farna, farny, farne, farni

Ewę Farną odmienia się z pewnością przymiotnikowo: http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=12299

**201604181004** · 2014-05-23, 14:24

wokalizacja jerów, kopnę cię zaraz w kostkę

najfajniejsza · 2014-05-23, 14:27

Cytat:

Napisane przez drabineczka

wokalizacja jerów, kopnę cię zaraz w kostkę

eee tam, za to? jak już, to lepiej za monoftongizację dyftongów

**201604181004** · 2014-05-23, 14:28

teraz to cię kopne w obie

**rousse** · 2014-05-23, 14:28

Cytat:

Napisane przez najfajniejsza

Ewę Farną odmienia się z pewnością przymiotnikowo: http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=12299

Ok, dzięki, ale jakoś brzmi to dziwnie

Vilqa · 2014-05-23, 14:31

Cytat:

Napisane przez drabineczka

Zależy jakie nazwisko
Wolę "Annę i Jarosława Jagulewicz" ale już "Annę i Jarosława Kowalskich"

To ja się przyznam, że mnie trzęsie, jak coś takiego widzę . Ale jam humanistka i do tego mól książkowy. A to nie zawsze idzie w parze (dygresja- koleżanka skończyła polonistykę, były w jej grupie osoby, które NIE przeczytały ŻADNEJ lektury w trakcie studiów).

Bardzo często dostaje zaproszenia tego typu. Dochodzę do wniosku, że nazwisko ma tylko mój mąż

Nie lubię niechlujstwa, niechciejstwa, lenistwa i flejtuchowatości językowej.

Owszem, są nazwiska nieodmienne (np. Barbara Wolny), ale cała reszta powinna być pisana zgodnie z zasadami języka polskiego.

**rousse** · 2014-05-23, 14:38

Cytat:

Napisane przez Vilqa

Owszem, są nazwiska nieodmienne (np. Barbara Wolny), ale cała reszta powinna być pisana zgodnie z zasadami języka polskiego.

A skąd wiadomo, które jest nieodmienne?

**201604181004** · 2014-05-23, 14:40

Cytat:

Bardzo często dostaje zaproszenia tego typu. Dochodzę do wniosku, że nazwisko ma tylko mój mąż

dafuq

Jak piszesz
Anna i Piotr Kowalski - tak, wtedy możesz tak myśleć
Jak Anna i Piotr Jagulewicz - to nazwisko was obu, to o co chodzi.

najfajniejsza · 2014-05-23, 14:43

Cytat:

Napisane przez rousse

A skąd wiadomo, które jest nieodmienne?

Jeśli chodzi o nazwiska pań, to odmieniają się tylko te zakończone na -a: http://so.pwn.pl/zasady.php?id=629613
Ogólna zasada: http://so.pwn.pl/zasady.php?id=629611

Dotka90 · 2014-05-23, 17:05

Nie wiem co jest z tą odmianą nazwisk, mnóstwo ludzi twierdzi, że 'ich nazwisko się nie odmienia'.

Wypisuję teraz zaproszenia na ślub i odmieniamy praktycznie wszystkie nazwiska.

Dla mnie Anna i Jan Jagulewicz brzmi beznadziejnie, napisałabym Annę i Jana Jagulewiczów.

invisible_01 · 2014-05-23, 17:09

Odmieniam nazwiska, ale nic nie poradzę na to, że niektóre moim zdaniem lepiej brzmią nieodmienione. Bardziej podoba mi się "spotkałam dzisiaj Piotra Linde" niż "Piotra Lindego".

coffee · 2014-05-23, 18:06

Cytat:

Napisane przez invisible_01

Odmieniam nazwiska, ale nic nie poradzę na to, że niektóre moim zdaniem lepiej brzmią nieodmienione. Bardziej podoba mi się "spotkałam dzisiaj Piotra Linde" niż "Piotra Lindego".

Mnie to nieodmienione "Linde" brzmi jak literówka w odmianie nazwiska "Linda", gdybym usłyszała takie zdanie, to na pewno myślałabym, że pan nazywa się Piotr Linda.

invisible_01 · 2014-05-23, 18:34

Cytat:

Napisane przez coffee

Mnie to nieodmienione "Linde" brzmi jak literówka w odmianie nazwiska "Linda", gdybym usłyszała takie zdanie, to na pewno myślałabym, że pan nazywa się Piotr Linda.

O to prawda, nie pomyślałam o tym

Ale faktycznie masz rację, tak to brzmi.

I am Rock · 2014-05-23, 19:19

Ja mam nazwisko rzeczownikowe i je odmieniam, wszyscy znajomi je odmieniają, a obcy ludzie mają problem. Nie odmieniają.

NibyNic · 2014-05-23, 20:06

jest sobie takie nazwisko Dzienis
i teraz jak powinno być? "Annę i Tomasza Dzienis" czy "Annę i Tomasza Dzienisów" no i "życzą A. T. Dzienisowie" czy"życzą A.T Dzienisi" a może "życzą A.T. Dzienis" no i jeśli się odmienia w pierwszej sytuacji to i obowiązkowo trzeba w drugiej?
jednak wydaje mi się, że w praktyce lepiej wygląda i brzmi brak odmiany, a w teorii podejrzewam, że się odmienia

Dotka90 · 2014-05-23, 20:09

Dzienisów/ Dzienisowie

Przy okazji polecam: http://www.odmiana-nazwisk.waw.pl/

Mome · 2014-05-23, 20:11

Cytat:

Napisane przez Chatul

Zakładam nowy wątek, bo w innym wątku zrobił się ciekawy offtop na temat odmiany nazwisk

Co sądzicie o odmianie nazwisk w języku polskim? Uważacie, że odmiana nazwisk jest potrzebna? Jesteście za tym, by zostawić odmianę taką, jaka jest teraz? A może jesteście zdania, że warto z odmiany nazwisk w ogóle zrezygnować albo też przynajmniej uprościć jej zasady?

Nie bardzo rozumiem, co tu rozważać. Nazwy własne to gramatycznie rzeczowniki jak każde inne, czemu miałoby się ich nie odmieniać?

Jeśli chodzi o trudność, to uważam, że zasady odmiany nazwisk obcojęzycznych są niekiedy nieco przekombinowane - no ale wiadomo, że obce słowa z założenia trudno dopasować do naszego systemu

Natomiast w przypadku np. wspomnianych Jurgielewiczów a) naprawdę nie widzę specjalnych trudności w odmianie, które by trzeba było likwidować - zasady są tutaj jednoznaczne; b) to, że komuś "brzmi" albo "nie brzmi" odmienione/nieodmienione nie jest żadnym argumentem w kwestii poprawności.

Chatul · 2014-05-23, 20:23

Cytat:

Napisane przez najfajniejsza

tutaj jest troszeczkę bardziej pogmatwana sprawa, bo w przypadku mchu i Mecha dochodzi żywotność i wokalizacja jerów, a także wyjątki od tejże.

Argument o żywotności przyjmuję. Z kolei ten o wokalizacji jerów średnio mi pasuje. Jery zanikły przed XII wiekiem, nazwiska szlacheckie zaczęły funkcjonować koło XV wieku. Wcześniej były przydomki, ale chyba wtedy nie odmieniano inaczej rzeczownika pospolitego i przydomka konkretnego człowieka?

Cytat:

To jest bardzo trudny temat, ja sama (choć pracuję w zawodzie już kilka lat i jestem po polonistyce) często mam problem z niektórymi nazwiskami.

Dla mnie to dowód na to, że odmiana nazwisk jest naprawdę trudna. A z tego powodu, właściwie niemożliwa do utrzymania w społeczeństwie. Jeśli nawet osoby naukowo i zawodowo związane z językiem polskim mają niekiedy problem z odmianą nazwisk, to przeciętny człowiek na pewno będzie miał z nią spore problemy.

String Emil · 2014-05-23, 20:28

Mnie w sumie zdziwiła w USC dowolność co do przybierania formy nazwiska. Przyjęłam nazwisko męża, które jest przymiotnikiem. Powiedzmy, że mąż ma nazwisko Zielony. A ja mogłam być E. Zielona, lub E. Zielony - do wyboru. Emilia Zielony brzmi nieco jak Monica Lewinsky

2014-05-23, 11:26	#1
Chatul ma zielone pojęcie Zarejestrowany: 2007-12 Lokalizacja: T'Kashi (Wolkan) Wiadomości: 40 401	Odmiana nazwisk – tak czy nie? Zakładam nowy wątek, bo w innym wątku zrobił się ciekawy offtop na temat odmiany nazwisk Co sądzicie o odmianie nazwisk w języku polskim? Uważacie, że odmiana nazwisk jest potrzebna? Jesteście za tym, by zostawić odmianę taką, jaka jest teraz? A może jesteście zdania, że warto z odmiany nazwisk w ogóle zrezygnować albo też przynajmniej uprościć jej zasady? Uważacie, że to dobrze, że duża część nazwisk jest nieodmienna, jeśli noszą je kobiety? A odmienna, jeśli noszą je mężczyźni? Czy odmiana nazwisk, na przykład na zaproszeniach, jest dla Was problemem? Zwłaszcza, gdy zapraszacie parę, która nosi jedno nazwisko, więc na zaproszeniu nazwisko powinno się pojawić w liczbie mnogiej? Na przykład, „zapraszam Annę i Jana Jurgielewiczów”? Wątek typowo plotkowy, więc zapraszam do dzielenia się wszelkimi refleksjami dotyczącymi odmiany nazwisk __________________ „*Nowhere am I so desperately needed as among a shipload of illogical humans*”. Spock („Star Trek”)

2014-05-23, 11:37	#2
skazana_na_bluesa . Zarejestrowany: 2010-07 Lokalizacja: koniec świata Wiadomości: 28 112	Dot.: Odmiana nazwisk – tak czy nie? profesor Miodek jest na tak i w zasadzie jak czytałam, dziwi się, że ludzie w wielu przypadkach nie odmieniają nazwisk ;P __________________ -27,9 kg

2014-05-23, 11:46	#3
Mojwa zuy mod Zarejestrowany: 2006-01 Lokalizacja: Poznań Wiadomości: 23 352	Dot.: Odmiana nazwisk – tak czy nie? Nie wyobrażam sobie żeby było inaczej, niż jest. A odmieniania nazwisk, które w formie żeńskiej są nieodmienne w ogóle nie widzę. W sumie jedyny problem stanowią nazwiska w formie żeńskiej u mężczyzny - bo mimo wszystko się odmieniają. (np. Wrona). Ale w sumie też przychodzi to automatycznie - odmiana jest naturalna dla kogoś, kto z językiem obcuje od dziecka, jednak nie chciałabym tego tłumaczyć obcokrajowcowi __________________ L'amore scalda il cuore. *Do. Or do not. There is no try.* 23.05.2011 22.05.2017 02.12.2017

2014-05-23, 11:51	#4
201604181004 Konto usunięte Zarejestrowany: 2011-01 Wiadomości: 47 595	Dot.: Odmiana nazwisk – tak czy nie? Zależy jakie nazwisko Wolę "Annę i Jarosława Jagulewicz" ale już "Annę i Jarosława Kowalskich"

2014-05-23, 11:55	#5
asia10933 Rozeznanie Zarejestrowany: 2014-03 Wiadomości: 977	Dot.: Odmiana nazwisk – tak czy nie? Jak wiem jak odmienić to odmieniam a jak mam problem to zostawiam jak jest, prosta sprawa __________________ Facet jest jak burak cukrowy co z tego że słodki jak i tak burak http://jzabawa11.blogspot.com/

2014-05-23, 11:56	#6
MeredithGrey Zadomowienie Zarejestrowany: 2008-08 Wiadomości: 1 468	Dot.: Odmiana nazwisk – tak czy nie? Kiedys oglądałam ten program gdzie Miodek odpowiada na pytania studentów i było o nazwiskach, że większość poprawnie jest odmawiać powiedział. __________________ Książki 2015 5/52 ROLKOholizm! Jesien 2014. ..

2014-05-23, 11:58	#7
201604181004 Konto usunięte Zarejestrowany: 2011-01 Wiadomości: 47 595	Dot.: Odmiana nazwisk – tak czy nie? podejrzewam że jest jakaś tajemna polonistyczna zasada pt "jeśli nazwisko ma końcówkę xyz to odmieniamy w sposób $@#( a jak końcówkę typu (@#$#(@ bądź pochodzenia ($@#_( lub nazwisko jest warzywem to wtedy nie" no bo jednak "Annę i Pawła Buraków" nie bardzo, Annę i Pawła Burak = ok.

2014-05-23, 13:47	#10
roseblue wasza koleżanka Zarejestrowany: 2011-07 Lokalizacja: Gdańsk Wiadomości: 1 140	Dot.: Odmiana nazwisk – tak czy nie? Ja mam nazwisko z końcówką -uk i nie lubię gdy ktoś je odmienia, brzmi to strasznie . __________________ karmacoma

2014-05-23, 14:24	#13
201604181004 Konto usunięte Zarejestrowany: 2011-01 Wiadomości: 47 595	Dot.: Odmiana nazwisk – tak czy nie? wokalizacja jerów, kopnę cię zaraz w kostkę

2014-05-23, 14:28	#15
201604181004 Konto usunięte Zarejestrowany: 2011-01 Wiadomości: 47 595	Dot.: Odmiana nazwisk – tak czy nie? teraz to cię kopne w obie

2014-05-23, 17:05	#21
Dotka90 Zakorzenienie Zarejestrowany: 2009-01 Lokalizacja: stąd Wiadomości: 36 831	Dot.: Odmiana nazwisk – tak czy nie? Nie wiem co jest z tą odmianą nazwisk, mnóstwo ludzi twierdzi, że 'ich nazwisko się nie odmienia'. Wypisuję teraz zaproszenia na ślub i odmieniamy praktycznie wszystkie nazwiska. Dla mnie Anna i Jan Jagulewicz brzmi beznadziejnie, napisałabym Annę i Jana Jagulewiczów.

2014-05-23, 17:09	#22
invisible_01 Zakorzeniona Zarejestrowany: 2010-02 Wiadomości: 23 947	Dot.: Odmiana nazwisk – tak czy nie? Odmieniam nazwiska, ale nic nie poradzę na to, że niektóre moim zdaniem lepiej brzmią nieodmienione. Bardziej podoba mi się "spotkałam dzisiaj Piotra Linde" niż "Piotra Lindego".

2014-05-23, 19:19	#25
I am Rock lokalna gwiazda Zarejestrowany: 2010-02 Lokalizacja: Mazury Wiadomości: 19 803	Dot.: Odmiana nazwisk – tak czy nie? Ja mam nazwisko rzeczownikowe i je odmieniam, wszyscy znajomi je odmieniają, a obcy ludzie mają problem. Nie odmieniają.

2014-05-23, 20:06	#26
NibyNic Zakorzenienie Zarejestrowany: 2008-07 Lokalizacja: III piętro Wiadomości: 17 137	Dot.: Odmiana nazwisk – tak czy nie? jest sobie takie nazwisko Dzienis i teraz jak powinno być? "Annę i Tomasza Dzienis" czy "Annę i Tomasza Dzienisów" no i "życzą A. T. Dzienisowie" czy"życzą A.T Dzienisi" a może "życzą A.T. Dzienis" no i jeśli się odmienia w pierwszej sytuacji to i obowiązkowo trzeba w drugiej? jednak wydaje mi się, że w praktyce lepiej wygląda i brzmi brak odmiany, a w teorii podejrzewam, że się odmienia __________________ Pamiętamy dobre czasy i złe czasy, zapominając, że większość nie jest ani dobra, ani zła. Po prostu jest.

2014-05-23, 20:09	#27
Dotka90 Zakorzenienie Zarejestrowany: 2009-01 Lokalizacja: stąd Wiadomości: 36 831	Dot.: Odmiana nazwisk – tak czy nie? Dzienisów/ Dzienisowie Przy okazji polecam: http://www.odmiana-nazwisk.waw.pl/

2014-05-23, 20:28	#30
String Emil Raczkowanie Zarejestrowany: 2014-01 Wiadomości: 342	Dot.: Odmiana nazwisk – tak czy nie? Mnie w sumie zdziwiła w USC dowolność co do przybierania formy nazwiska. Przyjęłam nazwisko męża, które jest przymiotnikiem. Powiedzmy, że mąż ma nazwisko Zielony. A ja mogłam być E. Zielona, lub E. Zielony - do wyboru. Emilia Zielony brzmi nieco jak Monica Lewinsky

Ten wątek obecnie przeglądają: 1 (0 użytkowników i 1 gości)