Węch - niedoceniany zmysł

[psycha]

Węch - niedoceniany zmysł

Historia badań nad układem węchowym ludzi i zwierząt liczy już sobie około 100 lat. Znaczące jednak wyniki osiągnięto dopiero w ostatniej dekadzie, a i tak na wyjaśnienie czeka jeszcze wiele zagadek. O niektórych z nich mówiono podczas spotkania warszawskiej Kawiarni Naukowej. Na pytania zebranych odpowiadali naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego - prof. Ewa Czerniawska (Wydział Psychologii) i dr Paweł Majewski (Wydział Biologii).

Największym odkryciem ostatnich lat jest - jak mówił dr Majewski - odkrycie receptorów zapachowych. Wiemy już, że pojedyncza komórka ma jeden typ receptora. Mówiąc w uproszczeniu - jeden neuron to jedna cząsteczka zapachowa. Znaleziono jak dotąd około tysiąca genów, które kodują receptory węchu.

Węch jest zmysłem bardzo istotnym dla zwierząt, mniej dla człowieka. Podstawowe funkcje węchu to poszukiwanie pokarmu i poszukiwanie partnera. Ogromne znaczenie, także dla człowieka, ma pamięć węchowa. Wskazuje na to m.in. historia niewidomej Helen Keller (prof. Czerniawska), która dzięki dobrej pamięci zapachowej umiała rozpoznać miejsca, w których się znajduje. Węch pełni w takich sytuacjach funkcję kompensacyjną, zastępuje inny, niesprawny zmysł.

Zwierzęta, zwłaszcza psy, mają o wiele lepszy węch od ludzi, ale i wśród ludzi dają o sobie znać różnice. I tak na przykład słabszym węchem obdarzeni są albinosi. Kobiety, co wiadomo nie od dziś, mają lepszy węch od mężczyzn. Badania wykazały na przykład, że tylko 5 procent panów w porównaniu z 60 proc. pań potrafi rozpoznać zapach własnego t-shirta. Kobietom też bardziej niż mężczyznom przeszkadza własny zapach.

Lepszy węch mają palacze papierosów, chorzy psychicznie, krewni osób chorych na chorobę Alzheimera, osoby ze stwardnieniem rozsianym, chorzy na Parkinsona, depresję, sezonowe zaburzenia nastroju. Niestety, choć korelacje między występowaniem chorób a węchem są coraz lepiej rozpoznane, wciąż nie potrafimy dokładnie ustalić ich stosunków ilościowych. Przezwyciężenie tych trudności pozwoli być może kiedyś na wykrywanie wielu chorób w ich wczesnych stadiach.

Węch jest zmysłem, który pomaga w komunikacji społecznej od najwcześniejszego okresu życia. Badania wykazały, że niektóre wdychane w czasie ciąży przez matkę zapachy wpływają na zmiany rytmu ssania nienarodzonych. Wiadomo też, że niemowlęta rozpoznają matkę właśnie po zapachu.

Czy zapachy mogą wpływać na decyzje konsumentów? W ponad 60 proc. przebadanych dotąd przypadków (prof. Czerniawska) nie stwierdzono istotnych korelacji między zapachem a intensywnością zakupów. Eksperymenty dowiodły natomiast, że zapachem łatwiej jest do czegoś zniechęcić niż zachęcić. Niemniej niektórzy właściciele supermarketów rozpylają na stoisku zapach świeżego pieczywa licząc na lepszy utarg, a sprzedawcy mieszkań robią to samo z zapachem świeżego ciasta.

Co 90 dni wszystkie komórki węchowe w nabłonku węchowym wymieniają się na nowe. Dokładny przebieg tych procesów nie jest jeszcze poznany. Tak jak nie wiadomo, dlaczego coraz więcej ludzi na świecie ma problemy z węchem. Pewne jest natomiast, że przyjemny zapach ma zbawienny wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie. To dlatego w otoczeniu miłych zapachów czujemy się lepiej.

[Źródło: PAP-Nauka w Polsce]


Palacze mają lepszy węch?

[gryx82]

Palacze mają lepszy węch?!

A więc nie rzucam!

[dzika truskawa]

Napisane przez gryx82

Palacze mają lepszy węch?!

A więc nie rzucam!

Może przerzuć się na opium
Będzie się lepiej komponować z perfumami

[Favkes]

Napisane przez gryx82

Palacze mają lepszy węch?!

A więc nie rzucam!

A ja chyba wrócę do nałogu ..... skoro tak ..
- rzuciłam dwa i pół roku temu

[nuxi]

Nie warto wracać do tego nałogu, lepiej kupić nowe perfumy.

Zaburzenia węchu przytrafiły mi się tylko raz i było to bardzo dziwne doświadczenie.
Był gorący okres przygotowań do Wigilii i brak zapachu sprawił, że nie miałam pewności czy to co przygotowuję będzie smaczne. Nie miałam nawet ochoty próbować potraw, nie odczuwałam głodu!

[pessahson]

oglądałam kiedyś program bbc o schorzeniu które zowie się anosmia
polega na czasowym lub stałym utracie węchu
program śledził losy faceta którego dotknęła ta przypadłośc
na szczęście w jego przypadku okazało się to tylko czasowe
najgorsze jest to że samo przyszło i samo przeszło, lekarze nic nie mogli zrobic
mężczyzna całkiem stracił apetyt, chęc do życie
okazuje się że smak to w większości zapach
był ciekawy eksperyment któremu poddano człowieka który zawodowo zajmuje się smakowaniem kaw, są tacy którzy oceniają wina, a jego działką były akurat kawy
postarano się aby nie widział i nie czuł co pije i podano mu kawę i herbatę
nie potrafił rozróżnic jednego od drugiego!! ktoś kto zawodowo pije kawę!!
byłam w szoku

[psycha]

Napisane przez nuxi

Nie warto wracać do tego nałogu, lepiej kupić nowe perfumy.

To troche dziwne, bo paląc papierosy, ze tak powiem "smrodu" tego na sobie nie czułam Chyba ze to wygląda w ten sposob: by przebic się przez warstwe zapachu "smoły" mozg musi wyjątkowo wytęzac węch, by w ogole cos poczuc. Tak jak u niewidomych, nadrabiają inne zmysły - tutaj węch Byłam lekko w szoku szytajac ten artykul

[daniels]

od poniedzialku mam chore gardlo i zawalony nos. nie czuje nic! nawet a*mena! jest tez plus - nie czuje smrodow

w kazdym badz razie perfum uzywam jak zawsze 5-6 psikniec

nikomu nie zycze takiej meczarni :/

[olik04]

Napisane przez psycha

Palacze mają lepszy węch?

Ja oglądam czasami taki program na TVN style, nie pamiętam jak on się nazywa, ale to jakiś brytyjski o zdrowiu. Palacze test zapachowy (mają zasłonięte oczy i podtyka im się różności do wąchania) oblewali. Zawsze. Jak przestawiali palić, po 2 miesiącach ich węch się polepszał i rozpoznawali więcej zapachów.

[nebraska]

W ostatnim numerze Przekroju jest wywiad z psychologiem węchu (niestety jakos nie mogę znaleźć linka)