Góralskie wesele – jak wygląda i czym różni się od tradycyjnego?

Jeśli marzy wam się wyjątkowe wesele, które będzie przepełnione tradycyjnymi obrządkami, to przyjęcie w stylu góralskim będzie strzałem w dziesiątkę! W naszym artykule przedstawiamy najważniejsze zwyczaje oraz charakterystyczne cechy góralskiego wesela, które pomogą wam się przekonać, czy taki styl weselny będzie dla was dobrym wyborem.

Spis treści:

1. Jak wygląda wesele góralskie?
2. Góralskie wesele – ile trwa zabawa?
3. Gdzie odbywa się tradycyjne góralskie wesele?
4. Zwyczaje i tradycje na góralskim weselu (i chwilę przed)
5. Ubranie na wesele po góralsku
   • Jak ubrana jest Panna Młoda na góralskim weselu?
   • Jak wygląda strój Pana Młodego?
   • Góralskie wesele – jak się ubrać jako gość?
6. Jakie potrawy serwuje się na góralskim weselu?
7. Góralskie wesele – jak zorganizować takie przyjęcie?

Jak wygląda wesele góralskie?

Tradycyjne wesele góralskie to impreza, która odbywa się z prawdziwym impetem. Na uroczystość zaślubin pary młodej nie wypada zapraszać gości o liczbie mniejszej niż trzycyfrowa. Góralski ślub to bardzo ważne wydarzenie rodzinne, na które zapraszani są nawet najdalsi kuzyni, co przekłada się na naprawdę pokaźną liczbę gości, która z reguły przekracza 200 osób.

Nieodłącznym elementem wesela jest także góralska kapela, która wykonuje głównie tradycyjne przyśpiewki góralskie w akompaniamencie głośnego brzmienia skrzypek.

Góralskie wesele – ile trwa zabawa?

W przeciwieństwie do tradycyjnych polskich wesel huczna zabawa nie trwa dwóch dni – prawdziwi górale zawsze organizują co najmniej kilkudniowe przyjęcia, na których wszyscy goście bawią się do białego rana.

Gdzie odbywa się tradycyjne góralskie wesele?

Choć góralskie wesele teoretycznie może odbyć się wszędzie, to prawdziwi górale najczęściej rezerwują salę weselną w zaprzyjaźnionej karczmie lub gospodzie.

Drewniana chata zdobiona jest najczęściej owczą skórą, tradycyjnymi haftowanymi obrusami i świeżymi kwiatami polnymi. Można powiedzieć, że góralskie wesele pod względem dekoracji jest nieco podobne do wesel w stylu boho i rustykalnym.

Zwyczaje i tradycje na góralskim weselu (i chwilę przed)

Ślub i wesele w górskich rejonach przepełnione są różnymi obrządkami, które mają swój niepowtarzalny urok. Zanim jednak do ślubu dojdzie i na sali weselnej zagra kapela góralska, to parę młodą czekają także tradycyjne przygotowania do góralskiego wesela.

Jak wyglądają przygotowania do góralskiego wesela?

Jak już wspomnieliśmy, góralskie wesela są przepełnione przeróżnymi zwyczajami, lecz jednym z ciekawszych jest to, że w dniu ślubu przyszły mąż musi zobaczyć pannę młodą.

Przygotowania Panny Młodej organizują starościny, czyli najstarsze kobiety z gminy. Przychodzą one do domu panny młodej wczesnym rankiem, by pomóc nie tylko w przygotowaniu stroju lub sukni panny młodej, lecz także fryzurze i makijażu.

Przed ślubem Pan Młody prowadzony jest do domu przyszłych teściów, gdzie czeka na niego Panna Młoda. Przyszła małżonka obdarowuje ukochanego tradycyjną góralską koszulą z ozdobnym haftem, a jej rodzice wygłaszają tzw. wypytowiny, które są oficjalną przemową teściów, a także ich błogosławieństwem.

Do kościoła para młoda nigdy nie powinna przyjechać razem! Wspólnie jadą zaś na miejsce wesela, jednak zanim tam dotrą, muszą zaliczyć kilka weselnych bram, które mają im przynieść pomyślność na nowej drodze życia. Na tę pomyślność muszą zasłużyć odpowiednio wielkim kieliszkiem wódeczki, którym muszą skropić każdą bramę.

Góralskie zwyczaje weselne

• Powitanie chlebem i mlekiem

Po przybyciu na miejsce para młoda witana jest przez mlekiem i chlebem. W przeciwieństwie do tradycyjnych polskich wesel w innych regionach chleb podają jednak nie oboje rodzice, lecz wyłącznie obie matki pary młodej. Zjedzenie chleba i wypicie mleka z kieliszka do wódki to zwyczaj, który otwiera góralskie wesele.

• Porzucenie wianka na początku cepin

Podczas wesela góralskiego nie może zabraknąć cepin. Co to są cepiny? To góralski odpowiednik dla znanych oczepin. Jest to jeden z najważniejszych elementów imprezy, podczas którego panna młoda na znak porzucenia panieńskiego stylu życia zdejmuje wianek (symbol niewinności) i zakłada góralską chustę. Zdarzenie to nie trwa jednak kilka minut – jak mogłoby się wydawać po takim skróconym opisie. Cepowiny trwają nawet kilka godzin!

• Porwanie Panny Młodej

Na samym początku panna młoda jest porywana przez pytacy, czyli osoby, które wcześniej zajmowały się zapraszaniem gości. Następnie starościny, czyli najstarsze kobiety z powiatu, muszą odkupić pannę młodą. Gdy uda im się spełnić żądania pytacy, wykupują pannę, rozplatają jej warkocze i zakładają czepiec bądź specjalną chustę, tzw. kaźmierkulę. Chusta na głowie to znak, że od teraz kobieta jest już mężatką.

• Wykupienie pióra od druhen

Pan młody już na początku wesela ma nie lada wyzwanie, gdyż według tradycji góralskiej musi on zdjąć ze swojego kapelusza pióra i oddać je w ręce druhen. Ta część zadania jest prosta, jednak kolejnym zadaniem Pana Młodego jest wykupienie pióra od druhen. W jaki sposób się to odbywa? To już zależy od ich kreatywności, ale ta część góralskiego wesela najczęściej przynosi zaproszonym gościom mnóstwo zabawy.

• Pierwszy taniec Pary Młodej

Cepiny kończy pierwszy taniec pary młodej. Nie jest to jednak byle jaki taniec, lecz prawdziwe góralskie skakanie, które odbywa się przy akompaniamencie głośnych przyśpiewek.

Ubranie na wesele po góralsku

Ludowe stroje to cecha charakterystyczna, która zdecydowanie wyróżnia góralskie wesele od tych, które organizowane są w innych częściach Polski. Jak na taką zabawę ubierani są Państwo młodzi, a jak powinni ubrać się goście?

Jak ubrana jest Panna Młoda na góralskim weselu?

W zależności od regionu ubiera ona tradycyjny góralski strój, bądź białą suknię ślubną ozdobioną góralskimi haftami. Jeśli Panna Młoda wybierze bardziej nowoczesny strój (białą suknię), to najczęściej ma ona ręcznie wyszywany gorset, który nawiązuje do góralskich symboli.

Nieodłącznym elementem stroju pani młodej są także góralskie kierpce, czerwone korale i wianek na głowie.

Jak wygląda strój Pana Młodego?

Pan Młody częściowo sam przygotowuje się przed góralskim ślubem. W przeciwieństwie do przygotowań Panny Młodej nie ma on wyznaczonych żadnych pomocników.

Zwykle ubrany jest w białą koszulę, tradycyjne góralskie białe portki, góralski pas i skórzane kierpki. W takim stroju oczekuje druhen, które przed ślubem przyprowadzają przyszłego małżonka do Panny Młodej, by ta uzupełniła strój Pana Młodego o góralską haftowaną koszulę.

Góralskie wesele – jak się ubrać jako gość?

Ze względu na to, że wesele góralskie ma swoją specyficzną stylistykę, to nierzadko goście zaproszeni na przyjęcie mają problem z tym, jak się ubrać.

Wszystkich tych, którzy ze strachem w oczach rozpoczęli już poszukiwania ludowego stroju góralskiego na stronach z przebraniami na karnawał, uspakajamy – na góralskim weselu wcale nie musicie wyglądać jak rasowy juhas. Wystarczy dodać do stroju drobne ludowe akcenty, które będą nawiązywać do tradycji. Panowie mogą np. postawić na góralski kapelusz, a Panie na czerwone korale.

Jakie potrawy serwuje się na góralskim weselu?

Góralska tradycja określa także jakich potraw nie powinno zabraknąć podczas wesela. Obowiązkowymi potrawami są: kwaśnica, budz, grule z kwaśnym mlekiem, pieczone prosię, oscypki czy tradycyjny góralski chleb.

O czym jeszcze należy pamiętać? Nie ma góralskiego ślubu i wesela bez alkoholu. Góralskie wesele jest naprawdę mocno skropione sporą dawką trunków, jednak najbardziej tradycyjnym jest śliwowica.

Góralskie wesele – jak zorganizować takie przyjęcie?

Ze względu na to, że wesela góralskie – pomimo upływu lat – wciąż odbywają się z ogromnym poszanowaniem tradycji, to coraz więcej osób spoza gór decyduje się wyprawić swoją uroczystość zaślubin właśnie w takim klimacie. Jak zorganizować góralskie wesele nie będąc rdzennym Juhasem?

Najprostszym sposobem będzie zatrudnienie firmy, która specjalizuje się w takich eventach. Coraz częściej wesele po góralsku znajduje się w katalogu organizatorów weselnych. Decydując się na taką usługę, macie pewność, że Wasza uroczystość zostanie od początku do końca zorganizowana w prawdziwie góralskim klimacie.

Jeśli zaś zdecydujecie się zorganizować góralskie wesele samodzielnie, to warto to zrobić z najwyższym poszanowaniem tradycji. Postawcie na tradycyjne stroje, wyraziste dekoracje i prawdziwą góralską kapelę. Nie zapomnijcie także o charakterystycznych ocepinach, które są clou każdego góralskiego wesela.