Odporność skóry – czym jest i jak należy ją wzmacniać?

Jak działają mechanizmy obronne naskórka i co buduje odporność skóry? Jak wspierać naturalne procesy obronne naskórka?

Czym jest odporność skóry i jak ją rozpoznać?

Odporność skóry to nic innego niż zdolność do samoobrony tkanki przed niekorzystnym wpływem czynników zewnętrznych, w tym alergenów i patogenów, np. wirusów, bakterii czy grzybów. Składają się na nią zarówno reakcje obronne (np. wzmożona produkcja sebum przy nadmiernym przesuszeniu skóry), jak i naturalne systemy ochronne. 

Gdy odporność skóry jest słaba, możesz zaobserwować większą podatność na uszkodzenia mechaniczne, ale także wzmożenie występowania wyprysków i stanów zapalnych, zaczerwienienia, silniejsze reakcje na temperaturę, swędzenie, pieczenie, przesuszenie, uczucie ściągnięcia, a nawet zmianę kolorytu skóry (która staje się bardziej poszarzała i pozbawiona blasku).

Zanim jednak odpowiemy, jak chronić skórę przed takim spadkiem odporności, musimy wyjaśnić, co pozwala ją tworzyć.

Co dba o odporność skóry?

Skóra wykształciła dwa główne mechanizmy ochrony przed patogenami i czynnikami zewnętrznymi. Są to: 

• warstwa lipidowa, 
• mikrobiom.

Ochronna warstwa lipidowa to swoista tarcza dla skóry. Tworzą ją naturalne tłuszcze występujące na naskórku i produkowane przez komórki. Mają one na celu bronić tkankę przed utratą wilgoci, a także zabezpieczać przed zanieczyszczeniami oraz uszkodzeniami mechanicznymi i czynnikami atmosferycznymi (np. pocieraniem twarzy czy silnym wiatrem). 

W lipidowej warstwie ochronnej bytuje drugi z mechanizmów obrony skóry – mikrobom. Jest to naturalna flora bakteryjna naszej twarzy, złożona z korzystnych dla tkanek bakterii, chroniących ją przed innymi drobnoustrojami – patogenami, takimi jak wirusy, grzyby czy bakterie. 

Mikrobiom można przyrównać np. do bakteryjnej flory jelitowej. Podobnie jak w jelitach, na skórze bytują mikroorganizmy, które usprawniają jej funkcje i zapewniają jej właściwe działanie.

Jak dbać o naturalną warstwę lipidową?

Warstwa lipidowa może maleć wskutek działania wielu czynników. Niszczą ją np. wolne rodniki – szkodliwe utleniacze zawarte w zanieczyszczeniach powietrza, pyłach, kurzu, a nawet niezmywanym pod koniec dnia makijażu. 

Lipidowa bariera ubożeje  także w wyniku błędów pielęgnacyjnych. Osłabia ją np. zbyt silne pocieranie przy zmywaniu makijażu, czy wykonywanie peelingów mechanicznych, nieodpowiednich dla delikatnej tkanki skórnej. 

Warstwę ochronną zaburzyć mogą też źle dobrane produkty do mycia twarzy, szczególnie te zawierające alkohol etylowy, który nadmiernie przesusza skórę i usuwa naturalną warstwę natłuszczającą. 

Kosmetyki silnie wysuszające skórę często są stosowane przez osoby, których cera wydziela duże ilości sebum. Jednak zazwyczaj ich stosowanie jest mało skuteczne. Gdy skóra traci naturalne oleje, natychmiast pobudza gruczoły do nadprodukcji łoju. Sebum jest produkowane w coraz większej ilości. Ponadto uszkodzone są warstwy ochronne skóry i łatwiej rozwijają się na niej patogeny.

By zadbać o lipidową warstwę ochronną skóry i ją skutecznie odbudować, trzeba stosować pielęgnację zawierającą emolienty – substancje tłuszczowe zbliżone do tych, które tworzą mechanizm ochrony skóry i z łatwością go uzupełniają. 

Do emolientów należą między innymi:

• masła, np.: z mango, shea, kakaowe;
• oleje roślinne, np.: arganowy, makadamia, z awokado, jojoba, z pestek winogron, z oliwek, z wiesiołka, z konopi, z pomidora;
• oleje pochodzenia zwierzęcego, np. lanolina.

Dodatkowo do ochrony skóry możesz włączyć także przeciwutleniacze – substancje o działaniu antyoksydacyjnym, które minimalizują stres komórkowy i chronią skórę przed atakami wolnych rodników.

Są to takie substancje aktywne jak:

• witamina C i E,
• beta karoten,
• witamina A,
• koenzym Q10,
• wyciągi roślinne np. z zielonej herbaty, soi, winogron, granatu.

Wszystkie te składniki są obecne w kosmetykach takich jak kremy, sera czy emulsje. Mnogość produktów tego typu jest znajdziesz w Allegro w kategorii Uroda, gdzie do wyboru masz oryginalne kosmetyki licznych marek, w tym kosmetyki premium. Wszystkie dostępne są w opcji wysyłki Smart oraz w Allegro Pay, które pozwala na zapłatę odroczoną.

Jak dbać o mikrobiom skóry?

By wesprzeć mikrobiom, trzeba najpierw zadbać o jego środowisko bytowania – lipidową warstwę ochronną skóry. Gdy będzie ona bogata i odpowiednio uzupełniona, wówczas można dodatkowo podbudować mikrobiom poprzez kosmetyki zawierające probiotyki i prebiotyki.

Probiotyki to żywe kultury bakterii, które uzupełnią uszkodzony mikrobiom. Prebiotyki z kolei stanowią pokarm dla flory bakteryjnej naszej skóry. Karmią mikrobiom i pomagają mu zdrowo funkcjonować, dzięki czemu może lepiej zabezpieczać naskórek. Co ciekawe – obecnie w kosmetykach można znaleźć także połączenie probiotyków i prebiotyków, zwane synbiotykami.

Mówiąc o pielęgnacji wspomagającej mikrobiom, trzeba też wspomnieć o substancjach, które mu szkodzą:

• SLS i SLES – silnych środkach myjących, które zabijają zarówno te złe, jak i te dobre dla naszej skóry bakterie;
• mydle – które zmienia pH skóry na bardziej zasadowe, przez co przyzwyczajone do naturalnego, kwasowego odczynu zdrowe bakterie obumierają;
• alkoholu etylowym – który zabija mikrobiom i wysusza nadmiernie środowisko jego bytowania.

Poprawna pielęgnacja w trosce o mikrobiom i warstwę lipidową skóry

Wiemy już, jakich składników należy unikać, a jakie warto wprowadzić do codziennej pielęgnacji. Ważne jest jednak także to, jak ta pielęgnacja wygląda. Oto, jak krok po kroku powinien prezentować się poranny i wieczorny rytuał oczyszczania i pielęgnacji skóry, aby wspierał odporność skóry. 

Krok 1. Demakijaż i oczyszczanie olejkiem lub balsamem do demakijażu  – warto je wykonać nawet z rana, gdy na twarzy nie mamy już kosmetyków kolorowych. Olejki oraz balsamy do demakijażu oczyszcza skórę z kurzu i zanieczyszczeń, które zebrały się na niej w ciągu dnia, a przy tym nie podrażniają skóry. Świetnie do tego nadadzą się produkty takie jak Balsam do demakijażu Resibo, Hydrofilowy olejek do demakijażu Róża-Malina Ministerstwa Dobrego Mydła czy Masełko oczyszczające Bandi.

Krok 2. Mycie delikatnym żelem lub pianką do twarzy – kosmetyk nie może zawierać silnych substancji myjących typu SLES i SLS - dobrze sprawdzi się Pianka do mycia twarzy Morela z Ministerstwa Dobrego Mydła czy Nawilżający żel do twarzy z kwasem hialuronowym Apis. Przed położeniem na twarzy należy go spienić w dłoniach. Następnie — rozprowadzać po skórze delikatnie bez szorowania. Zmyć letnią wodą.

Krok 3. Peeling enzymatyczny lub chemiczny – to krok opcjonalny, który należy wykonać maksymalnie raz na 1-2 tygodnie (w zależności od zaleceń producenta i wrażliwości skóry twarzy). Warto unikać peelingów mechanicznych, zdzierających zbytnio ochronną warstwę skóry i uszkadzają mikrobiom. Faworytem w tej kategorii bezsprzecznie jest Peeling 3 Enzymy od marki Tołpa.

Krok 4. Delikatne osuszanie ręcznikiem – przed wykonaniem dalszych kroków skórę należy lekko osuszyć. Nie rób tego jednak poprzez silne pocieranie ręcznikiem. Zamiast tego delikatnie przykładaj go do skóry. Nigdy nie szoruj nim twarzy – nie tylko spowodujesz zaczerwienienie, ale i uszkodzisz warstwy ochronne. Korzystaj też z ręczników o działaniu antybakteryjnym, np. z antyseptycznego lnu lub ręcznika papierowego. Na syntetycznych bądź bawełnianych materiałach wiszących w łazience ręczników mogą osadzać szkodliwe drobnoustroje powodujące stany zapalne.

Krok 5. Tonizowanie – nie równa się ono korzystaniu z płynu micelarnego (który należy zmyć przynajmniej wodą). Tonik lub hydrolaz przywraca skórze jej naturalne pH po myciu wodą i kosmetykami, podczas gdy płyn micelarny jedynie oczyszcza skórę (i sam zmienia odczyn skóry na bardziej zasadowy!). Właściwe pH jest konieczne dla prawidłowego funkcjonowania odporności naskórka. Uwaga — tonik nie powinien zawierać alkoholu! Delikatne stonizowanie skóry umożliwi np. Hydrolat z oczaru wirginijskiego Nature Queen czy Hydrobiomowa mgiełka Bandi.

Krok 6. Serum lub emulsja – by wesprzeć mikrobiom użyj serum lub emulsji pod krem, które zawierają probiotyki czy  prebiotyki. To pomoże utrzymać naturalne funkcje obronne skóry w doskonałej kondycji. Szeroki wybór serum oferują marki takie jak Miya, Bielenda, Purito oraz Paese.

Krok 7. Krem na dzień lub na noc – na koniec bogaty krem zawierający oleje roślinne lub inne emolienty. Wzbogacą one naturalną warstwę lipidową skóry i pomogą regulować wytwarzanie sebum (skóra nie będzie potrzebowała tak silnego własnego nawilżania, więc je ograniczy). Jednocześnie, oleje roślinne mają wysokie wartości pielęgnacyjne – nawilżające, okluzyjne (zabezpieczające przed utratą wody), a w niektórych przypadkach nawet antyoksydacyjne, co pomoże utrzymać skórę w doskonałej kondycji. Odżywcze kremy w swojej ofercie ma Mydlarnia Cztery Szpaki (Superkrem), Ministerstwo Dobrego Mydła (Krem Róża-Malina) czy Bielenda (krem SupremeLAB z ceramidami). Warto, aby krem posiadał odbudowujące ceramidy, argininę lub mocznik.

Podsumowując, odporność skóry jest zdolnością do samoobrony tkanki, a gdy jest słaba, zwiększa się jej podatność na uszkodzenia mechaniczne, pojawianie się wyprysków, stanów zapalnych czy zaczerwienienia. Dlatego warto dbać o nią w prawidłowy sposób i zwracać uwagę na kosmetyki, których używamy. Jeśli planujesz dopiero rozpocząć swoją przygodę z pielęgnacją, tym bardziej warto zaopatrzyć się w kosmetyki dobre jakościowo, dopasowane do twojej skóry. W Allegro w zakładce Uroda znajdziesz ogromny wybór kosmetyków w każdym przedziale cenowym oraz dopasowanych do przeróżnych rodzajów skóry. Do tego możesz zamówić je w wygodnej opcji dostawy Smart! Zacznij dbać o swoją skórę już dziś!

Materiał powstał z udziałem Allegro