Matki - nastolatki. Przyczyny i skala problemu.

Problem nastoletnich mam, które zaszły w ciążę przed osiągnięciem pełnoletniości, to coraz częściej zauważalne zjawisko zarówno w Polsce, jak i w Europie. Ponad 8% ogólnej liczby porodów w Polsce dotyczy młodych dziewcząt w wieku 12-19 lat. Oznacza to, że ponad 20 tysięcy polskich nastolatek rocznie musi stawić czoła bardzo trudnej sytuacji i wziąć na siebie odpowiedzialność za drugiego człowieka, zarówno pod względem wychowawczym, jak i materialnym. Prawie każdy z nas słyszał o takim przypadku albo wręcz zna dziewczynę, która została mamą w bardzo młodym wieku. Nastoletnie mamy są negatywnie oceniane, zarówno przez swoich rówieśników, jak i rodziny i środowisko szkolne. Często słyszą komentarze na temat braku odpowiedzialności, a zdecydowanie rzadziej słowa zrozumienia i chęci pomocy.

Nastoletnia ciąża - przyczyny problemu

Zjawisko wczesnych ciąż jest coraz bardziej zauważane zarówno w Polsce, jak i za granicą. Jednak jego dostrzeganiu najczęściej nie towarzyszy chęć pomocy ze strony otoczenia. Nieletnie mamy borykają się z ciężką sytuacją materialną, problemami emocjonalnymi, a nierzadko również z odrzuceniem społecznym. Młode mamy to najczęściej osoby, które nie znalazły wsparcia, stabilizacji i zrozumienia we własnych domach. Najczęściej pochodzą z rodzin niezamożnych i życiowo bezradnych, w których zabrakło dobrej komunikacji z rodzicami, rozmów o wartościach, miłości, seksie i odpowiedzialności. Dlatego szybko i łatwo weszły w związek, szukając w nim akceptacji i uczucia.Często dziewczyny z takich rodzin są niedojrzałe psychicznie i zagubione, a ich wiedza na temat seksu i konsekwencji współżycia jest nikła lub żadna. Podejmują więc współżycie seksualne nie stosując żadnej antykoncepcji.

Problemy nastoletnich matek

Nieletnie mamy zmagają się ze wstydem, lękiem przed powiadomieniem o ciąży chłopaka, rodziców i szkoły, a także przed tym, co będzie dalej. Czują się usidlone, samotne, spotykają się z odrzuceniem przez koleżanki, środowisko, a czasem nawet rodzinę. Zdarza się, że ukrywają ciążę i nie chodzą do lekarza Pojawienie się dziecka to kolejne problemy, głównie ekonomiczne i socjalne. W tak trudnej sytuacji młode matki bardzo często porzucają szkołę, odkładając sprawę wykształcenia na bliżej nieokreślony czas.Nastoletnie mamy mają często ogromną motywację do skończenia szkoły, jednak nie posiadają środków na utrzymanie rodziny ani możliwości zapewnienia opieki dziecku w czasie swojej nieobecności. Nierzadko są to dziewczęta, które wcześniej rokowały duże nadzieje nauczycieli i rodziny. Chcąc jednak utrzymać swoje dzieci, muszą przerwać naukę i – w związku z brakiem kwalifikacji – decydują się na najgorzej opłacane stanowiska pracy lub zasilają szeregi bezrobotnych.

Jaka pomoc dla młodych mam?

Najczęściej młode matki otrzymują pomoc od własnych rodzin, znacznie rzadziej od partnera i jego rodziny. Szkoły są zobowiązane pomóc nieletniej dokończyć edukację, zarówno w trakcie trwania ciąży, jak i po urodzeniu dziecka, ale w praktyce wiele zależy od dyrekcji danej placówki i nauczycieli.W Polsce nie istnieje kompleksowa polityka wobec nastoletnich matek, która umożliwiłaby wspieranie ich w trudnych sytuacjach ekonomiczno-społecznych. Młoda mama z dzieckiem mieszkająca z rodzicami nie jest traktowana jako odrębny, samodzielny podmiot, więc koszty utrzymania córki i jej dziecka państwo przerzuca na rodziców.Czasem jednak jest tak, że rodzice nie są w stanie utrzymać młodej mamy i jej dziecka - wówczas, jeśli nie ma żadnej opieki z zewnątrz, nastolatka może trafić do placówki opiekuńczej, np. domu dla nieletnich matek lub domu matki i dziecka.

Program Mama w szkolnej ławce

Wkrótce startuje program ''Mama w Szkolnej Ławce'' – wspólna inicjatywa marki Mustela i Fundacji Szczęśliwe Macierzyństwo. Celem tej unikalnej akcji jest pomoc w zdobyciu wykształcenia młodym mamom, które nie mają na to własnych środków, aby mogły stworzyć swoim dzieciom prawdziwy dom i zadbać o ich lepszą przyszłość. Pomoc młodym mamom w zdobyciu wykształcenia ma głęboki sens. Umożliwienie nastoletnim matkom zdobycia edukacji, konkretnego zawodu, tak aby stały się samodzielne i mogły zapewnić byt sobie i swojemu dziecku może stać się sposobem na przerwanie błędnego koła ubóstwa i życiowej bezradności. Uczestniczki programu "Mama w szkolnej ławce" będą mogły liczyć na sfinansowanie np. ukończenia policealnej szkoły zawodowej lub technikum zaocznego, zakupu podręczników, kursu na prawo jazdy kategorii B czy kursu obsługi komputera. Warunkiem wzięcia udziału w programie jest złożenie wniosku o przyznanie grantu przez nastoletnią mamę, a tym samym wykazanie się inicjatywą i chęcią walki o lepszą przyszłość dla siebie i swojego dziecka.Pierwsze młode mamy biorące udział w programie „Mama w Szkolnej Ławce” to siedemnastoletnia Patrycja, mama ośmiomiesięcznej Oliwii (wychowuje córkę wspólnie z partnerem - tatą dziewczynki, 19-letnim Bartkiem), szesnastoletnia Jola - w ósmym miesiącu ciąży oraz szesnastoletnia Ewelina - w dziewiątym miesiącu ciąży.Opracowano na podstawie mat. pras.