Wrastający paznokieć – przyczyny, leczenie, domowe sposoby

Wrastający paznokieć to zdecydowanie najczęściej paznokieć dużego palca u stopy, który jest największy i najtwardszy, dlatego z łatwością wbija się w otaczającą skórę. Zwykle źródłem problemu jest nieprawidłowy sposób obcinania paznokci, ale nie bez znaczenia są też predyspozycje genetyczne czy wady postawy. Leczenie wrastającego paznokcia można zacząć od domowych sposobów, jednak w przypadku bardziej nasilonego stanu zapalnego konieczna będzie wizyta u podologa.

Spis treści:

1. Wrastający paznokieć – przyczyny
2. Objawy wrastania paznokcia
3. Wrastający paznokieć – możliwe powikłania
4. Wrastający paznokieć u dzieci
5. Domowe sposoby na wrastający paznokieć
6. Jak wyciąć wrastający paznokieć?
7. Leczenie wrastających paznokci
8. Jak zapobiegać wrastaniu paznokcia?

Wrastający paznokieć – przyczyny

Za wrastanie paznokci (tzw. onychokryptozę) odpowiada przede wszystkim nieprawidłowa pielęgnacja, a konkretnie zbyt krótkie ich obcinanie i nadawanie im zaokrąglonego kształtu, który sprzyja wrastaniu płytki paznokciowej w otaczające tkanki skórne. Wrastanie paznokci zdarza się u rąk, szczególnie u dzieci, jednak zdecydowanie najczęściej wrastają paznokcie u nóg, zwłaszcza paznokieć dużego palca. Paznokcie u nóg są po prostu znacznie twardsze i częściej też obcinane są o wiele krócej niż paznokcie u rąk.

Wrastaniu paznokci sprzyjają też inne czynniki, do których należą:

• nadwaga i otyłość, które zwiększają nacisk na stopę;
• noszenie nieodpowiedniego obuwia, w szczególności butów z wąskimi czubkami i butów na obcasie – w ich przypadku obcas powoduje przenoszenie ciężaru ciała na palce;
• predyspozycje genetyczne;
• nieprawidłowy chód;
• wady postawy i wady dotyczące stóp, np. płaskostopie;
• urazy mechaniczne palca lub paznokcia;
• uszkodzenie wału paznokciowego (skóry i tkanki wokół paznokcia) podczas wycinania skórek;
• skłonność do grzybicy paznokci.

Objawy wrastania paznokcia

Pierwszym objawem wrastania płytki paznokciowej jest dyskomfort i ból odczuwany przy chodzeniu oraz podczas uciskania otaczającej tkanki. Już na tym etapie warto podjąć działania, żeby zapobiec dalszemu rozwojowi problemu.

Wrastający paznokieć, wbijając się w skórę, bardzo często prowadzi do powstania opuchlizny oraz zaczerwienienia, które jest sygnałem, że doszło do rozwoju stanu zapalnego. W dalszej kolejności może pojawić się nawet ropna wydzielina, świadcząca o nadkażeniu bakteryjnym. Infekcji sprzyjają panujące w tym miejscu warunki takie jak ciepło i wilgoć, zwłaszcza jeśli występuje problem nadmiernej potliwości stóp.

Wrastający paznokieć – możliwe powikłania

Wrastającego paznokcia nie należy lekceważyć, ponieważ dalszy rozwój stanu zapalnego i infekcji może doprowadzić nawet do konieczności amputacji palca. Takie poważne konsekwencje dotyczą jednak zwykle osób, u których zaburzone są procesy gojenia, np. w przypadku cukrzycy.

Wrastający paznokieć u dzieci

Wrastający paznokieć może pojawić się w zasadzie u osób w każdym wieku – od niemowląt po seniorów. Zjawisko to często występuje właśnie u dzieci, a główną przyczyną jest nieprawidłowe obcinanie paznokci – zbyt mocne skracanie i zaokrąglanie. Rodzice robią tak w dobrej wierze – żeby zapobiec zadrapaniom czy zahaczaniu krawędziami paznokci o ubranka. Jednak często konsekwencją jest właśnie wrastanie paznokci.

W przypadku wrastających paznokci u dzieci najważniejsza jest profilaktyka, a więc prawidłowe opracowywanie płytek – skracanie ich na prosto, niewycinanie skórek. Jeśli jednak dojdzie do wrastania, należy skonsultować się z pediatrą, który zaleci odpowiednie leczenie. Często wystarczy zmiana sposobu obcinania i miejscowe stosowanie środków odkażających, które zmniejszają stan zapalny.

Domowe sposoby na wrastający paznokieć

Jak tylko zauważycie, że paznokieć zaczyna wrastać, zastosujcie domowe metody, które zapobiegną nasileniu dolegliwości. Pomocne będą gotowe płyny na wrastające paznokcie dostępne w aptece bez recepty. Ich zadaniem jest zmiękczenie płytki i otaczającej skóry, co zmniejsza dyskomfort. Należy je stosować systematycznie 1-2 razy dziennie.

Z pomocą podstawowych produktów dostępnych w kuchni i łazience przygotujecie też zmiękczające i antyseptyczne kąpiele dla stóp. Możecie użyć:

• octu jabłkowego – przede wszystkim dezynfekuje zakażone miejsce dzięki kwaśnemu pH, które również zapobiega namnażaniu się bakterii i grzybów; do ok. 500 ml wody dodajcie 2-3 łyżki octu i moczcie stopy przez ok. 20 minut;
• soli – może to być zwykła sól kuchenna, ale też sól morska czy sól do kąpieli stóp; do miski z ciepłą wodą dodajcie kilka łyżek wybranej soli i moczcie stopy przez ok. 20 minut; sól zadziała zmiękczająco na skórki wokół paznokci, pomoże też zmniejszyć obecny na palcu obrzęk;
• szarego mydła lub płatków mydlanych – taka kąpiel zmiękczy skórki, ale też zadziała przeciwzapalnie; moczcie stopy w misce z wodą i dodatkiem mydła przez ok. 20 minut, a następnie dokładnie osuszcie;
• olejku z drzewa herbacianego – ten olejek eteryczny jest doskonale znany z właściwości przeciwbakteryjnych i przeciwgrzybiczych, świetnie więc nada się do wykonania kąpieli, która pomoże zmniejszyć stan zapalny towarzyszący wrastaniu paznokci; możecie nie tylko dodawać go do wody, ale też po prostu 1-2 krople wmasować w objęty stanem zapalnym wał paznokciowy.

Jak wyciąć wrastający paznokieć?

Możecie podjąć próbę samodzielnego wycięcia wrastającego paznokcia, jednak zachowajcie ostrożność. Cążki muszą być zdezynfekowane, np. za pomocą płynu do dezynfekcji rąk czy spirytusu. Lepiej też nie wycinać skórek, lecz spróbować jedynie usunąć wrastający fragment paznokcia. Zanim przystąpicie do zabiegu, przyłóżcie do palca kostkę lodu i przytrzymajcie przez kilka minut. Po wycięciu wrastającego kawałka płytki przyłóżcie do niej gazik nasączony płynem dezynfekującym i owińcie bandażem.

Leczenie wrastających paznokci

Jeśli jednak domowe sposoby zawodzą, a stan zapalny na palcu powiększa się, należy zgłosić się do podologa lub lekarza. Leczenie wrastającego paznokcia musi być poprzedzone usunięciem stanu zapalnego. Czasami wystarczy oczyszczenie i dezynfekcja powstałej ranki. Zdarza się jednak, że konieczne jest stosowanie maści z antybiotykiem, a nawet antybiotyku doustnego.

Następnie przechodzi się do właściwego leczenia, które – w zależności od zaawansowania dolegliwości – może polegać na:

• założeniu tzw. tamponady, czyli opatrunku, który zmniejsza nacisk wrastającego paznokcia na tkanki; jest on umieszczany między płytką a skórą; do zabiegu tamponowania wykorzystywane są też specjalne silikonowe rurki;
• założeniu klamry korygującej dalszy wzrost paznokcia – jest wiele rodzajów klamer, które różnią się zarówno materiałem, z którego są wykonane, jak i sposobem umocowania (np. przyklejenie do płytki, zahaczenie o jej brzegi); dużą zaletą klamry na wrastający paznokieć jest w zasadzie natychmiastowe zmniejszenie bólu i dyskomfortu oraz mała inwazyjność takiego zabiegu;
• wykonaniu plastyki wałów paznokciowych, polegającej na wycięciu fragmentów tkanki skórnej i założeniu szwów;
• chirurgicznym wycięciu fragmentu paznokcia lub nawet całej płytki;
• tapingu – jest to mało popularna metoda, ale najmniej inwazyjna; polega na przymocowaniu do palca specjalnej taśmy, która ma za zadanie odciągnąć skórę od płytki paznokcia i tym samym zmniejszyć problem wrastania.

Jak zapobiegać wrastaniu paznokcia?

Leczenie wrastającego paznokcia, zwłaszcza jeśli schorzenie jest bardziej zaawansowane, może być kosztowne. Przykładowo – założenie klamry to wydatek ok. 150 zł, ale do kosztów należy doliczyć też regularne wizyty kontrolne, które mogą odbywać się nawet przez kilkanaście miesięcy. Dlatego o wiele tańszym i łatwiejszym sposobem jest zapobieganie wrastaniu paznokci.

Zadanie to jest utrudnione, jeśli w waszej rodzinie występuje skłonność do wrastania bądź jeśli zmagacie się z wadami postawy czy deformacjami stopy. W rzeczywistości jednak to właśnie w takim przypadku należy uważnie przyglądać się paznokciom u nóg i podjąć działania, które zminimalizują możliwość wrastania paznokcia. Najważniejsze sposoby to:

• prawidłowe obcinanie paznokci – nie skracajcie ich zbyt mocno i nie zaokrąglajcie krawędzi, ścinajcie płytki na prosto;
• regularne wykonywanie kąpieli zmiękczających i dezynfekujących;
• noszenie wygodnego obuwia, a zwłaszcza unikanie butów na wysokich obcasach;
• jeśli uprawiacie sport, należy dopasować obuwie do konkretnej aktywności, żeby zminimalizować ryzyko urazów i zmniejszyć obciążenie stóp;
• zadbanie o prawidłowe BMI, jeśli zmagacie się z nadwagą lub otyłością;
• korzystanie z zabiegu pedicure leczniczego, zwłaszcza w przypadku cukrzycy.