Naczynka na nogach – przyczyny powstawania pajączków, domowe sposoby, leczenie, profilaktyka
Naczynka na nogach, nazywane też pajączkami naczyniowymi, to rozszerzone naczynia krwionośne o czerwonym lub sinawym zabarwieniu. Najczęściej pokrywają uda i łydki, ale pojawiają się również w okolicach kostek czy z tyłu kolan. Są nie tylko problemem estetycznym. Mogą być pierwszym objawem świadczącym o zaburzeniach krążenia i przewlekłej niewydolności żylnej.

- Małgorzata Przybyłowicz-Nowak
Wyraźnie widoczne naczynka na nogach mogą być spadkiem genetycznym, najczęściej jednak ich pojawienie się jest wynikiem nieprawidłowych nawyków. Ich powstaniu sprzyja siedzący tryb życia, zakładanie nogi na nogę, palenie papierosów czy noszenie wysokich obcasów. Przyczyną mogą być również poważniejsze choroby takie jak cukrzyca czy nadciśnienie. Widoczność naczynek na nogach zmniejszą maści i kremy, jednak ich całkowite usunięcie możliwe jest wyłącznie na drodze zabiegów, np. skleroterapii.
Spis treści:
- Czym są widoczne naczynka na nogach?
- Rodzaje popękanych naczynek na nogach
- „Pajączki” na nogach – przyczyny powstawania
- Kremy i maści na popękane naczynka na nogach
- Domowe sposoby na „pajączki” na nogach
- Leczenie pękających naczynek na nogach
- Skleroterapia i laserowe zamykanie naczynek na nogach
- Jak zapobiegać pękaniu naczynek na nogach? Profilaktyka
Czym są widoczne naczynka na nogach?
Naczynka na nogach to poszerzone naczynia krwionośne, które widoczne są pod powierzchnią skóry. Na podkreślenie zasługuje określenie „poszerzone”. Często błędnie nazywane są popękanymi naczynkami, co nie jest adekwatne do faktycznej przyczyny ich uwidocznienia się. Niteczki powstają nie na skutek pęknięcia naczynek, lecz ich stałego rozszerzenia. Kiedy rzeczywiście dochodzi do pęknięcia, na skórze pojawiają się kropki lub plamki przypominające siniaki.
Naczynka na nogach nazywane są również pajączkami naczyniowymi z uwagi na charakterystyczny rozgałęziony wygląd, który przywodzi na myśl pajęcze odnóża lub pajęczynę. Możecie spotkać się również z nazwami: teleangiektazje i wenektazje. O ile określenie „teleangiektazje” stosuje się zarówno do pajączków na nogach, jak i na twarzy czy innych partiach ciała, o tyle wenektazje dotyczą konkretnie naczynek właśnie w obrębie kończyn dolnych.
Rodzaje popękanych naczynek na nogach
Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje rozszerzonych naczynek na nogach. Pierwsze z nich to pajączki śródskórne (teleangiektazje/wenektazje) o średnicy maksymalnie do 1 mm, zlokalizowane tuż pod powierzchnią skóry. Mają najczęściej odcień czerwonawy lub fioletowy. Drugi rodzaj to pajączki podskórne, które mogą osiągać średnicę do 3-4 mm, a ich kolor zbliżony jest bardziej do niebieskiego.
W terminologii medycznej funkcjonuje również podział teleangiektazji na kilka rodzajów w zależności od głównej przyczyny powstania, jak i typowego wyglądu. Są to:
- teleangiektazje pierwotne (samoistne) – mają średnicę zaledwie ok. 0,1 mm, czerwoną barwę, często pojawiają się u kobiet po 40. roku życia;
- teleangiektazje wtórne – związane z urazami bądź wcześniej przebytymi zabiegami np. skleroterapii, wyglądem przypominają siniaki;
- teleangiektazje izolowane – nie są związane z niewydolnością żylną i nie współwystępują z nimi żylaki;
- teleangiektazje w przebiegu niewydolności żylnej – osiągają średnicę do ok. 0,4 mm, najczęściej pokrywają boki ud, występowanie związane jest z niewydolnością żylną, zwykle razem z nimi obecne są żylaki.

Pajączki na nogach – przyczyny powstawania
Przyczyną uwidaczniania się naczynek na nogach są zaburzenia w przepływie krwi i osłabienie ścian naczyń krwionośnych. Mniejsza elastyczność naczyń, ich zwiększona kruchość, zwiększone ciśnienie wywierane na nie przez płynącą krew, zastój krwi w żyłach – to wszystko prowadzi do stopniowego rozszerzania naczynek, które nie powracają już do pierwotnego stanu.
Z kolei za osłabienie naczyń i zaburzenie krążenia żylnego odpowiada kilka podstawowych czynników. Pierwszym z nich są predyspozycje genetyczne. Jeśli w rodzinie występuje problem pajączków na nogach bądź żylaków, istnieje większe ryzyko, że dotknie on również was.
Ogromną rolę w postawaniu pajączków na nogach odgrywają hormony, zarówno estrogen, jak i progesteron. Dlatego kobiety z natury są bardziej narażone na ich występowanie. Podatność ta zwiększa się dodatkowo w okresach, kiedy dochodzi do znaczących wahań poziomu hormonów, np. w ciąży, podczas menopauzy czy w czasie stosowania antykoncepcji hormonalnej.
Naczynka na nogach mogą być również objawem świadczącym o cukrzycy bądź nadciśnieniu tętniczym. Do stałego rozszerzenia naczynek na nogach prowadzą także nadwaga i otyłość oraz codziennie popełniane błędy i nawyki, do których zalicza się:
- siedzący tryb życia i zbyt mała aktywność fizyczna;
- praca wymagająca długotrwałego stania;
- zakładanie nogi na nogę;
- noszenie zbyt ciasnych ubrań i butów na wysokim obcasie;
- częste korzystanie z sauny, gorących kąpieli;
- nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV (również w solarium);
- używki, głównie palenie papierosów.
Kremy i maści na popękane naczynka na nogach
Jeśli tylko zauważycie na nogach naczynka, jak najszybciej zacznijcie stosować kremy na naczynka i dostępne bez recepty apteczne maści, których zadaniem jest wzmocnienie ich ścianek. Tego typu preparaty zapobiegną dalszemu nasilaniu defektu, ale też pomogą zmniejszyć widoczność już obecnych pajączków.
W składzie kremów i aptecznych maści szukajcie substancji, które zmniejszą przepuszczalność ścian naczynek, poprawią ich elastyczność oraz usprawniają przepływ krwi. Są to przede wszystkim:
- witamina C;
- witamina K;
- rutyna;
- heparyna;
- wyciągi roślinne, m.in. z kasztanowca, arniki górskiej, ruszczyka, miłorzębu japońskiego.
Pamiętajcie, że kluczowa jest systematyczność. Wybrany krem lub maść nakładajcie najlepiej dwa razy dziennie. Bardzo ważna jest również ochrona naczynek na nogach przed działaniem promieniowania UV. Dlatego jeśli skóra będzie wystawiana na słońce, koniecznie rozprowadźcie na niej krem z wysokim filtrem SPF, najlepiej o wartości 50.
Zobacz także: Maść arnikowa – cudowny lek na pękające naczynka i pryszcze
Domowe sposoby na pajączki na nogach
W leczeniu naczynek na nogach istotne jest wprowadzenie zmian w codziennej diecie. Nie może w niej zabraknąć składników pokarmowych, które nie tylko wzmocnią naczynia, ale też będą neutralizować działanie wolnych rodników. Wolne rodniki odpowiedzialne są za uszkadzanie włókien kolagenowych budujących ściany naczyń. W jadłospisie należy więc uwzględnić przede wszystkim świeże owoce i warzywa, które są bogate w witaminy i antyoksydacyjne polifenole.
Możecie też przetestować skuteczność domowej maseczki z glinki różowej lub czerwonej. Wystarczy wymieszać je z wodą bądź naparem ziołowym i rozprowadzić w miejscu z widocznymi pajączkami naczyniowymi. Pozostawcie na ok. 15 minut i spłuczcie letnią wodą.
Leczenie pękających naczynek na nogach
Pękające naczynka na nogach są uznawane głównie za defekt kosmetyczny. W rzeczywistości jednak zawsze są sygnałem, że w układzie żylnym zachodzą jakieś nieprawidłowości. Jeśli liczba pajączków na nogach zwiększa się, pokrywają coraz większą powierzchnię skóry, a zwłaszcza jeśli towarzyszą im inne objawy (np. obrzęk, ciężkość nóg), należy skonsultować się z lekarzem. Specjalista (flebolog) może wykonać badanie USG Dopplera, które pomaga ocenić stan żył i przepływy.
Lekarz może zalecić również doustne przyjmowanie preparatów poprawiających krążenie żylne i wzmacniających naczynia. Zawierają one głównie diosminę i hesperydynę. Możliwe jest także stosowanie tzw. rajstop, pończoch lub skarpetek uciskowych, które wywierając nacisk na żyły, wpływają pozytywnie na krążenie krwi.

Skleroterapia i laserowe zamykanie naczynek na nogach
Pozbycie się pękających naczynek wymaga najczęściej przeprowadzenia profesjonalnych zabiegów. Ich zadaniem jest kontrolowane uszkodzenie naczynek, co prowadzi do ich obumarcia i ostatecznie do wchłonięcia.
Do tego celu najczęściej wykorzystywana jest wiązka lasera (laserowe zamykanie naczynek) lub specjalne substancje chemiczne wstrzykiwane bezpośrednio w naczynie (skleroterapia). Przy cienkich i naczynkach umiejscowionych płytko w skórze zalecana jest laseroterapia, natomiast przy bardziej nasilonym problemie, a zwłaszcza jeśli obecne są żylaki, bardziej skuteczna jest skleroterapia.
Zabiegi laserowe i skleroterapia są najpopularniejszymi zabiegami na naczynka, jednak wykonuje się również m.in. elektrokoagulację (terapia z użyciem prądu) i krioterapię (z zastosowaniem niskich temperatur).
Jak zapobiegać pękaniu naczynek na nogach? Profilaktyka
Jak tylko zauważycie pierwsze rozszerzone naczynka na nogach albo wiecie, że w waszej rodzinie występuje skłonność do pajączków, zadbajcie o odpowiednią profilaktykę. Jej najważniejsze zasady to:
- regularna aktywność fizyczna;
- w przypadku siedzącej pracy robienie przerw na poruszanie się;
- kierowanie podczas prysznica naprzemiennie zimnego i ciepłego strumienia na miejsca z naczynkami;
- odpoczywanie z nogami uniesionymi do góry (np. położonymi na oparciu kanapy).