Promieniowanie UV i jego wpływ na skórę. Jak skutecznie chronić się przed fotostarzeniem?

Oprócz tego, że promieniowanie UV wyzwala produkcję melaniny, która daje opaleniznę, powoduje też oparzenia, wpływa destrukcyjnie na włókna kolagenowe, zwiększa ryzyko zachorowania na czerniaka i przyspiesza fotostarzenie skóry. Nawet 80% oznak jej starzenia się jest konsekwencją systematycznego oddziaływania promieni UV. Promieniowanie słoneczne zwiększa również tak zwany stres oksydacyjny, którego konsekwencją jest wzmożone powstawanie wolnych rodników. Te z kolei odpowiadają za powstawanie kolejnych zmarszczek.

Spis treści:

1. Rodzaje promieniowana UV
2. Szkodliwość promieniowania UV
3. Objawy fotostarzenia skóry
4. Pozytywny wpływ promieniowania UV
5. Jak prawidłowo chronić się przed promieniowaniem UV?
6. Oznaczenia na kremach z filtrem
7. Jak wybrać odpowiedni filtr do twarzy?
8. Czy filtr przeciwsłoneczny chroni skórę w 100%
9. Kiedy należy chronić skórę przed promieniowanie UV?

Rodzaje promieniowania UV

Światło UV ma duży wpływ na organizm, ponieważ reguluje zegar biologiczny. Zakres fal ultrafioletowych jest jednak tak szeroki, że w zdecydowanie większym stopniu oddziałują one w niekorzystny sposób na wygląd i kondycję skóry. Problem w tym, że nie zawsze potrafimy określić typ promieniowania UV oraz skutki, jakie niesie ze sobą ekspozycja na nie. Nasi eksperci z Sensum Mare wyjaśniają, jakie są rodzaje promieniowania UV, a także, w jaki sposób wpływają na skórę.

• Ultrafiolet C (UVC) jest promieniowaniem krótkim, które pochłania atmosfera, w związku z czym, w znikomym stopniu dociera ono do powierzchni ziemi. Jest szkodliwe dla spojówki i rogówki oka.
• Promieniowanie UVB stanowi 3% promieniowania UV, które dociera do naszej skóry. W zależności od pory roku przybiera różne natężenia. Najsilniejsze jest latem pomiędzy godziną 10 a 15 w słoneczny, bezchmurny dzień. Powoduje oparzenia i rumień skóry, uszkodzenia DNA, a także posiada właściwości mutagenne.
• Promieniowanie UVA stanowi 97% promieniowania UV, które dociera do naszej skóry. Jego natężenie jest niezależne od pory dnia i roku, a promienie posiadają zdolność przenikania przez chmury, szkło i naskórek człowieka. Wnika ono najgłębiej w skórę spośród wszystkich zakresów promieniowania UV i powoduje degenerację włókien kolagenowych, zwiększoną produkcję wolnych rodników oraz przyspiesza starzenie się skóry.

Mając taki zestaw informacji, nasuwa się pytanie, który rodzaj promieniowania UV jest w takim razie najgroźniejszy?

Przez długi czas promieniowanie UVB było uważane za najbardziej niebezpieczne dla skóry człowieka, niemniej jednak ostatnio okazało się, że promieniowanie UVA jest równie niebezpieczne - mówią nam Łukasz Kołodziejek i Maciej Tęsiorowski, założyciele marki Sensum Mare.

Skąd wzięła się ta zmiana? Oczywiście nie należy lekceważyć żadnego rodzaju promieniowania UV, bo każde z nich zostawia po sobie ślad. Jednak opisany wyżej zakres działania promieniowania UVA, które dociera do naszej skóry przez cały rok, pokonując przy tym różne przeszkody, wydaje się być równie groźnie lub nawet groźniejsze. Dlaczego? Zobaczcie sami:

Szkodliwość promieniowania UV

Nie bez powodu coraz głośniej mówi się o stosowaniu preparatów przeciwsłonecznych do twarzy. Zbyt wysokie dawki promieniowania nadfioletowego negatywnie oddziałują na organizm człowieka. Dotyczy to zwłaszcza skóry, czego wynikiem jest jej fotostarzenie. Na czym to polega?

Fotostarzenie to proces degeneracji komórek skóry pod wpływem działania promieniowania UV emitowanego głównie przez słońce. Długotrwała ekspozycja na światło słoneczne przyspiesza uszkodzenie komórek skóry i ich wczesne starzenie, zachodzące zmiany są najbardziej widoczne na odsłoniętych częściach ciała, takich jak twarz, szyja, dekolt - tłumaczą Łukasz Kołodziejek i Maciej Tęsiorowski, założyciele marki Sensum Mare.

Pierwsze objawy fotostarzenia skóry można łatwo zaobserwować. To tak naprawdę ostatni dzwonek na to, by wdrożyć do codziennej pielęgnacji kosmetyki z filtrami przeciwsłonecznymi.

Objawy fotostarzenia skóry

Nasi eksperci z Sensum Mare wypunktowali dla nas wszystkie najważniejsze objawy fotostarzenia skóry:

• pogłębienie zmarszczek i fałd skórnych,
• zaburzenia pigmentacji skóry w postaci plam, piegów i odbarwień,
• teleangiektezje, czyli rozszerzone naczynka krwionośne widoczne na twarzy, dekolcie czy szyi,
• zwiotczenie i suchość skóry wskutek utraty włókien kolagenowych,
• zmiany w strukturze skóry (skóra cienka i szorstka),
• zmiany przednowotworowe: rogowacenie posłoneczne,
• zmiany nowotworowe: czerniak, rak podstawno-komórkowy, rak kolczysto-komórkowy.

Pozytywny wpływ promieniowania UV

Wśród wielu negatywnych skutków wystawiania skóry na promieniowanie słoneczne, często próbujemy dopatrywać się pozytywów.

Udowodnionym medycznie korzystnym efektem działania promieniowania UV jest synteza witaminy D3 (cholekalcyferolu), która jest możliwa właśnie dzięki promieniowaniu ultrafioletowemu. Należy natomiast pamiętać, że używając filtrów do twarzy czy w ogóle kremów z filtrem do ciała, nie hamujemy tej syntezy. Możemy się też posiłkować produktami spożywczymi, bo znaczna część witaminy D3 pochodzi z ryb, jaj, wątróbki zwierzęcej i produktów mlecznych.

I chyba na tym możemy zakończyć pisanie o pozytywnym wpływie promieniowania UV... Niestety niektóre z informacji powielanych w sieci, to mity i warto o tym pamiętać.

Natkniecie się na przykład na informacje o tym, że światło słoneczne pomaga łagodzić przewlekłe choroby alergiczne, łuszczycę, bielactwo, atopowe zapalenie skóry (AZS) i wiele innych. Jeśli macie podobne problemy skórne, zawsze skonsultujcie to z lekarzem. To istotne, by poznać zdanie eksperta w tej dziedzinie, który miał okazję zbadać waszą przypadłość. Dzięki temu wspólnie ocenicie czy jest szansa na jakąkolwiek poprawę poprzez ekspozycję na słońce.

Mówi się też, że promieniowanie UV może łagodzić trądzik. Faktycznie, na początku występuje poprawa, ale problem szybko zaczyna się nasilać i następuje wysyp nowych krost oraz zaskórników. Dlaczego? Słońce wysusza skórę, przez co zmiany skórne faktycznie zmniejszają się. Jednak przy braku odpowiedniego nawilżenia w krótkim czasie doświadczymy silnego wyrzutu sebum. To naturalny mechanizm obronny skóry, która jest nadmiernie przesuszona.

Jak prawidłowo chronić się przed promieniowaniem UV?

Okres letni sprzyja aktywnościom na świeżym powietrzu, a w tym czasie nasza skóra jest szczególnie narażona na silne i długotrwałe promieniowanie słoneczne. Powinniśmy zatem pamiętać o odpowiedniej ochronie:

• unikajmy ekspozycji na promieniowanie w godzinach największego natężenia światła słonecznego, czyli między godziną 10 a 15,
• zadbajmy o odpowiedni ubiór, najlepiej sprawdzą się lekkie, luźne ubrania wykonane z naturalnych, przewiewnych materiałów w jasnych odcieniach,
• pamiętajmy, by chronić głowę za pomocą kapelusza lub czapki oraz oczy za pomocą okularów z filtrem UV,
• nie wychodźmy na dwór bez uprzedniej aplikacji na skórę odpowiedniej ilości kosmetyku z wysokim filtrem,
• reaplikujmy kosmetyk po 2-3 godzinach ciągłego przebywania na słońcu oraz po kąpieli i wycieraniu skóry ręcznikiem.

Oznaczenia na kremach z filtrem

Ochronę zewnętrzną skóry przed promieniami UV zapewniają produkty kosmetyczne zawierające filtry fizyczne, filtry chemiczne, filtry mieszane oraz związki wychwytujące wolne rodniki. Każdy produkt kosmetyczny mający chronić skórę przed promieniowaniem powinien mieć podany na opakowaniu wskaźnik ochrony słonecznej. Jak to wygląda w praktyce?

Wskaźnik SPF (Sun Protection Factor) określa zdolność kosmetyku do ochrony przeciwsłonecznej, zaś występująca po nim liczba to wysokość filtra. Wskazuje ona ile razy dłużej skóra może być wystawiona na działanie promieni słonecznych po zaaplikowaniu kosmetyku, w porównaniu z czasem przebywania na słońcu bez niego. Im wyższy SPF tym nasza skóra jest lepiej chroniona przed szkodliwym promieniowaniem UVB. Natomiast o ochronie przed promieniowaniem UVA informuje skrót PPD lub IPD. PPD (Peristent Pigment Darkening), to faktor, dzięki któremu dowiemy się, ile razy zmniejszy się dawka promieniowania UVA, absorbowana przez skórę po jego aplikacji, np. PPD 15 oznacza, że do skóry przedostanie się 15 razy mniejsza dawka UVA - mówią nam Łukasz Kołodziejek i Maciej Tęsiorowski, założyciele marki Sensum Mare.

Jak wybrać odpowiedni filtr do twarzy?

Jak mówią nam Łukasz Kołodziejek i Maciej Tęsiorowski z Sensum Mare, istnieje wiele różnych czynników, które powinny decydować o tym, jaki krem i jaki filtr wybrać. Możemy to zrobić na podstawie typu skóry, w tym przypadku zwanym fototypem, a także natężenie promieniowania oraz czasu przebywania na słońcu.

W klasyfikacji dotyczącej fototypów bierze się pod uwagę kolor włosów, kolor skóry oraz szybkość opalania się. Im ciemniejsza skóra, tym wyższy fototyp.

• Fototyp I "celtycki" - osoby o włosach blond lub rudych z bardzo jasną skórą, która zawsze ulega poparzeniu.
• Fototyp II "północnoeuropejski" - osoby o wrażliwej, jasnej cerze i blond lub rudych włosach. Wydobycie brązowej opalenizny jest trudne, ale nie niemożliwe.
• Fototyp III "środkowoeuropejski" - osoby o dość jasnej skórze, kasztanowych, brązowych włosach. Osoby takie łatwo opalają się na brązowo, natomiast rzadko cierpią z powodu poparzenia słonecznego.
• Fototyp IV "południowoeuropejski" - osoby o oliwkowej cerze i włosach. Ich skóra opala się na brązowo i nie doznaje poparzeń. Mimo że narażenie na poparzenie jest niewielkie, skóra i tak jest podatna na fotostarzenie, stąd konieczność stosowania kosmetyków z odpowiednim filtrem.

Z pewnością spotkacie się z określeniem, że przy fototypie III lub IV nie trzeba stosować wysokich filtrów, bo wystarczą SPF 12 czy nawet mniej. Należy jednak pamiętać, że fototyp jest sporym uogólnieniem, a ponadto bierze pod uwagę wyłącznie wpływ promieniowania UVB na skórę. Im niższą wartość filtra stosujemy, tym bardziej pozwalamy na to, aby promieniowanie UVA siało spustoszenie w głębszych warstwach skóry, gdzie - jak już wiecie - ma zdolność docierania bez względu na porę roku, porę dnia czy inne bariery.

Czy filtr przeciwsłoneczny chroni skórę w 100% przed promieniowaniem?

Żaden z filtrów przeciwsłonecznych zastosowanych w kosmetykach nie chroni skóry w 100% przed promieniowaniem słonecznym. Z jednej strony blokuje jakąś część promieni UV, a z drugiej jednak jakaś ich część dociera do skóry. Wydawać by się mogło, że wysokość SPF nie ma aż takiego znaczenia, bo:

• SPF 15 blokuje około 93% promieni UV.
• SPF 20 blokuje około 95% promieni UV.
• SPF 30 blokuje około 97% promieni UV.
• SPF 50 blokuje około 98 % promieni UV.

Różnica jest niewielka, ale punkt widzenia zależy od punktu siedzenia. Jeśli weźmiemy pod uwagę, ile promieni UV dociera do skóry, wyniki pokażą, który filtr wypada najsłabiej.

• Przy SPF 15 do skóry dociera 6,7% promieni UV.
• Przy SPF 20 do skóry dociera około 5% promieni UV.
• Przy SPF 30 do skóry dociera 3,33% promieni UV.
• Przy SPF 50 do skóry dociera 1,66% promieni UV.

W jaki sposób możemy zwiększyć skuteczność filtra i ochronić naszą skórę przed słońcem?

Po pierwsze należy aplikować na skórę ściśle określoną, podaną przez producenta na opakowaniu ilość kosmetyku. Tylko odpowiednia ilość nałożonego produktu zabezpieczy nas przed szkodliwym promieniowaniem. Po drugie, jeśli nasza skóra jest mocno eksponowana na światło słoneczne, należy reaplikować kosmetyk co 2-3 godziny - tłumaczą Łukasz Kołodziejek i Maciej Tęsiorowski, założyciele marki Sensum Mare.

Kiedy należy chronić skórę przed promieniowaniem UV?

Świadomość stosowania kremów z filtrem rośnie, więc mówienie, że takie kosmetyki są nam potrzebne wyłącznie latem czy późną wiosną, to szkodliwy mit. Skórę należy chronić przez cały rok. Ponadto nasza skóra codziennie narażona jest na inne rodzaje promieniowania, które negatywnie oddziałują na jej stan i wygląd.

Promieniowanie HEV emitowane z ekranów telefonów, komputerów i telewizorów wnika głęboko w skórę prowadząc do rozpadu kolagenu i powstawania przebarwień. Innym szkodliwym promieniowaniem jest Infrared (IR) pochodzące z pilotów, kuchenek elektrycznych czy różnego rodzaju czujników - dodają Łukasz Kołodziejek i Maciej Tęsiorowski, założyciele marki Sensum Mare

Pamiętajcie też, że najlepszy filtr do twarzy to taki, który przede wszystkim lubicie wy i wasza skóra. Nie musi kosztować majątku, bo dobre i polecane kremy do twarzy z filtrem kupicie już za kilkanaście złotych w drogerii. Zaprzyjaźnijcie się z tym kosmetykiem, bo to najlepszy krem przeciwzmarszczkowy, w jaki możecie zainwestować.