Swędzenie pod pachami – przyczyny i sposoby na łagodzenie

Swędzenie pod pachami to nierzadko skutek golenia „na sucho”, które drażni wierzchnią warstwę naskórka. Za nieprzyjemne swędzenie może odpowiadać również alergia kontaktowa, niekoniecznie na dezodorant, ale np. na stosowany proszek do prania. Ciepło i większa wilgotność pach sprzyja też namnażaniu bakterii i grzybów, co skutkuje grzybicą czy tzw. wyprzeniem. Leczenie świądu musi więc być nadzorowane przez lekarza i dopasowane do konkretnej przyczyny.

Spis treści:

1. Najczęstsze przyczyny swędzenia pach
2. Chorobowe przyczyny swędzenia pod pachami
3. Swędząca skóra pod pachami jako objaw raka
4. Jak złagodzić uporczywe swędzenie pod pachami?
5. Domowe sposoby na swędzenie pod pachami

Najczęstsze przyczyny swędzenia pach

Swędząca skóra pod pachami to często spotykany objaw, który zazwyczaj ma banalne i proste do wyeliminowania przyczyny. Jeśli więc odczuwacie dyskomfort i potrzebę drapania, w pierwszej kolejności przeanalizujcie codzienną higienę i pielęgnację. Skóra pod pachami jest bardzo gęsto pokryta gruczołami potowymi i wymaga regularnego mycia. Jeśli nagromadzony pot i resztki kosmetyków są zmywane zbyt rzadko, to prosta droga do tego, żeby pojawiło się nieprzyjemne swędzenie. Zwróćcie też uwagę, czy po kąpieli czy prysznicu dokładnie osuszacie skórę.

Swędzenie pod pachami i zaczerwienienie to również efekt podrażnienia związanego z nieprawidłowo wykonywanym goleniem. Jeśli nie stosujecie pianki czy żelu do golenia bądź używacie tępej czy brudnej maszynki, bardzo łatwo o podrażnienie skóry czy o bolesne wrastanie włosków. Gdy dodatkowo naruszone zostaną w ten sposób ujścia mieszków włosowych i namnożą się w nich bakterie, może dojść do zapalenia mieszków włosowych. Oprócz świądu pach występują wówczas również drobne krostki wypełnione ropą.

Oprócz niewystarczającej higieny i podrażnień po goleniu za świąd pod pachami równie często odpowiada kontaktowe zapalenie skóry. Może być związane z działaniem czynnika drażniącego, np. zawartego w dezodorancie alkoholu, bądź reakcji uczuleniowej. W przypadku gdy przyczyną jest alergia, razem ze swędzeniem pojawia się wysypka. Warto wiedzieć, że reakcja alergiczna nie musi wystąpić od razu po aplikacji danego kosmetyku, lecz dopiero po 2-3 dniach.

Chorobowe przyczyny swędzenia pod pachami

Możliwe przyczyny świądu pach to również infekcje, a nawet czynniki autoimmunologiczne. Dlatego jeśli wstępnie wyeliminujecie wspomniane czynniki związane z higieną i pielęgnacją, a objaw nie łagodnieje z czasem, niezbędna jest wizyta u lekarza. Za swędzenie pod pachami może odpowiadać:

• Grzybica pod pachami – w tym miejscu panuje idealne środowisko do nadmiernego namnażania się grzybów, jest ciemno, ciepło i wilgotno. Grzybicą bardzo łatwo zarazić się np. na basenie czy saunie bądź korzystając ze wspólnego ręcznika z innymi domownikami. Typowe jest dla niej mocno nasilone swędzenie oraz czerwone plamy pod pachami, które są wyraźnie odgraniczone od reszty skóry. Objawy mogą występować pod obiema pachami albo tylko pod jedną. Grzybicy sprzyja również obniżona odporność organizmu i cukrzyca.
• Wyprzenia skóry – to dolegliwość dermatologiczna charakterystyczna dla fałdów skórnych i występująca właśnie pod pachami, w pachwinach czy pod biustem. Najczęściej ma podłoże bakteryjne lub drożdżakowate, a podatność na nie zwiększa też cukrzyca, otyłość, zaburzenia hormonalne. Wyprzenie częściej pojawia się u osób starszych i niemowląt. Występuje przy nim świąd pach razem z silnym zaczerwienieniem skóry.
• Łuszczyca odwrócona – jest jednym z rodzajów łuszczycy o dość nietypowej dla tej choroby lokalizacji, bo związane z nią zmiany pojawiają się pod pachami, w pachwinach, między pośladkami, w zgięciach kolanowych i łokciowych. Zmiany te to czerwone plamy, którym często towarzyszą krostki, grudki, swędzenie, a nawet wysięk. Podłoże łuszczycy nie jest dokładnie poznane, ale prawdopodobnie jest ono genetyczne i immunologiczne.
• Trądzik torbielowaty – ciężka postać trądziku, w której krostki i pryszcze pod pachami są nieraz bolesne, swędzą i są zaczerwienione. Te zmiany skórne są wypełnione ropą, znajdują się głęboko w skórze, a ich usunięcie może wymagać nawet interwencji chirurgicznej.
• Infekcje pasożytnicze – w niektórych przypadkach swędzenie pach może być związane z obecnością świerzbowca ludzkiego lub (zdecydowanie rzadziej) wszy odzieżowej. Świerzbowiec drąży kanaliki w warstwie rogowej naskórka, co wiąże się z silnym świądem, a najmocniej pachy swędzą w nocy. Wesz z kolei „mieszka” w fałdach ubrań, a jej ugryzienia wywołują uciążliwe swędzenie.

Zobacz także: Ciemne plamy pod pachami – przyczyny, leczenie, domowe sposoby

Swędząca skóra pod pachami jako objaw raka

Niestety swędzące pachy mogą być objawem raka. Specjaliści powiązali ten objaw z dwoma rodzajami raka: chłoniakiem i zapalnym rakiem piersi. Jest to tzw. zespół paranowotworowy (paraneoplastyczny), w którym miejsce występowania świądu nie musi być związany z lokalizacją samego nowotworu. Szacuje się, że swędzenie pod pachami odczuwane jest nawet przez ok. 30 proc. chorych na chłoniaka Hodgina (dawniej nazywanego ziarnicą złośliwą). Dlaczego tak się dzieje?

Organizm chorej osoby wytwarza zwiększoną ilość zapalnych cytokin, które z kolei powodują drażnienie zakończeń nerwowych znajdujących się w skórze. Zwykle jednak świądowi okolicy pach towarzyszą również inne symptomy. W przypadku chłoniaka jest to obrzęk węzłów chłonnych, nocne poty, utrata wagi. Z kolei przy zapalnym raku piersi może występować obrzęk piersi, jej zaczerwienienie czy większa ciepłota.

Jak złagodzić uporczywe swędzenie pod pachami?

Łagodzenie swędzenia pod pachami wymaga ustalenia jego przyczyny. Jeśli okaże się, że odpowiada za nie konkretne schorzenie, potrzebne jest wdrożenie dopasowanej do niego terapii. Bardzo ważna jest higiena pach w czasie leczenia. Jeśli to możliwe, podczas kuracji lepiej choć na kilka dni zrezygnować z nakładania jakichkolwiek dezodorantów. Pamiętajcie o przemywaniu wrażliwej skóry pach wodą z dodatkiem łagodnego płynu hipoalergicznego i koniecznie dokładnie osuszajcie po myciu.

Jeśli przyczyną świądu pod pachami jest niewłaściwa higiena czy nieprawidłowo wykonywana depilacja skóry, najwyższa pora zmienić złe nawyki. Przynajmniej raz dziennie dokładnie umyjcie skórę pach, a w razie upałów – dwa razy dziennie. Zawsze nakładajcie żel lub piankę do golenia, która zapobiegnie podrażnieniom. Używajcie wyłącznie ostrych maszynek, najlepiej po każdym zabiegu sięgając po nową. Jeśli nie jest to możliwe – dezynfekujcie ją np. spirytusem. Pachy najlepiej golić po kąpieli czy prysznicu, kiedy skóra jest rozpulchniona i zmiękczona.

Dokładnie przyjrzyjcie się stosowanym kosmetykom, zarówno tym do całego ciała, jak i nakładanym na same pachy. Im krótszy skład płynu czy żelu pod prysznic, tym lepiej. Dobrym wyborem będą preparaty hipoalergiczne. Przy bardzo wrażliwej skórze pach skłonnej do podrażnień warto zaprzyjaźnić się z emulsjami przeznaczonymi dla chorych na atopowe zapalenie skóry, które zawierają emolienty.

Klasyczne dezodoranty i antyperspiranty zastąpcie naturalnymi. Taki naturalny dezodorant zapewnia świeżość, ale nie zawiera alkoholu czy aluminium. Ryzykowne jest stosowanie tzw. blokerów potu, które działają silniej niż antyperspiranty i nierzadko wywołują nieprzyjemne swędzenie skóry pod pachami.

Po pomoc na swędzące pachy możecie też udać się do apteki. Poproście o preparat na bazie łagodzącego panthenolu czy alantoiny. Niezastąpiony będzie również żel aloesowy. Aloes ma wyjątkowe właściwości kojące, regenerujące i nawilżające. Zmniejsza świąd, podrażnienia pod pachami, działa też chłodząco.

Domowe sposoby na swędzenie pod pachami

Uporczywe swędzenie pach pomogą złagodzić domowe metody, które zmniejszą stan zapalny skóry, przyspieszą jej gojenie się i regenerację. Pamiętajcie jednak, żeby ich nie stosować, jeśli na skórze obecne są ranki (spowodowane np. drapaniem). Domowe sposoby na swędzenie skóry, które warto wypróbować:

• okłady z rumianku – rumianek ma właściwości łagodzące i przeciwzapalne, wystarczy przygotować napar, namoczyć w nim waciki lub gazę, przyłożyć do skóry pach i pozostawić na kilkanaście minut, takie okłady powtarzajcie 2-3 razy dziennie;
• przykładanie kostek lodu – zimno przyniesie natychmiastowe (choć pewnie i chwilowe) ukojenie, zawińcie kostki w bawełnianą szmatkę czy woreczek i przyłóżcie na kilka minut do skóry;
• „maseczka” z jogurtu naturalnego i płatków owsianych – złagodzi uczucie świądu, zadziała nawilżająco i regenerująco, płatki owsiane zalejcie ciepłą wodą, pozostawcie na ok. 10 minut, aż zmiękną, dodajcie jogurt naturalny i taką mieszankę rozprowadźcie na skórze pach na ok. 20 minut, jeśli spływa, możecie przykryć ją np. gazą.