Trądzik androgenny – przyczyny, badania, domowe sposoby

Trądzik androgenny jest rodzajem trądziku hormonalnego, do którego zalicza się również trądzik estrogenny. Zmianom skórnym typowym dla trądziku androgennego mogą towarzyszyć też inne objawy świadczące o zaburzeniach hormonalnych, np. nadmierne owłosienie czy zaburzenia miesiączkowania.

Spis treści:

1. Co jest przyczyną trądziku androgennego?
2. Jak wygląda trądzik androgenny?
3. Jakie badania hormonalne przy trądziku androgennym?
4. Leczenie trądziku androgennego
5. Kosmetyki na trądzik androgenny
6. Domowe sposoby na trądzik androgenny
7. Dieta na trądzik hormonalny

Co jest przyczyną trądziku androgennego?

Na główną przyczynę trądziku androgennego wskazuje już sama jego nazwa. Za powstanie zmian skórnych odpowiedzialne są czynniki hormonalne, które w tym przypadku związane są z męskimi hormonami płciowymi, czyli androgenami. Zalicza się do nich: testosteron, dihydroksytestosteron i androstenediol.

Androgeny przede wszystkim stymulują wydzielanie łoju, wpływają też na proces rogowacenia przewodów łojowych. W efekcie dochodzi do zaczopowania ujść gruczołów łojowych, w których zatrzymane zostaje produkowane wciąż sebum, jak i nieprawidłowo złuszczające się komórki naskórka. W ten sposób powstają warunki idealne do nadmiernego namnażania się beztlenowych bakterii trądzikowych Propionibacterium acnes.

Za trądzik androgenny mogą odpowiadać również predyspozycje genetyczne, natomiast do nasilenia zmian nierzadko przyczynia się niewłaściwa dieta, przewlekły stres i nieprawidłowa pielęgnacja (np. stosowanie kosmetyków komedogennych lub wysuszających skórę).

Trądzik androgenny uznawany jest za trądzik dorosłych, jednak nieprawidłowy poziom androgenów może występować także w okresie dojrzewania. Dochodzi wówczas do wzmożonej produkcji tych hormonów, co prowadzi do pogorszenia się stanu cery i rozwoju trądziku młodzieńczego. U nastolatków trądzik pojawia się zarówno u chłopców, jak i dziewczynek. Trądzik dorosłych z kolei dotyczy głównie kobiet.

Jak wygląda trądzik androgenny?

Trądzik androgenny jest rodzajem trądziku hormonalnego. Za trądzik o podłożu hormonalnym uznawany jest również trądzik estrogenny, a więc taki, w którym główną przyczyną są nieprawidłowości w poziomie estrogenów, nie androgenów. Różnica dotyczy nie tylko podłoża schorzenia, ale też objawów trądziku.

• trądzik estrogenny – zmiany takie jak grudki, krostki lokalizują się głównie na skórze twarzy (zwłaszcza policzki, nos, broda, czoło), często towarzyszy im nieprzyjemne uczucie pieczenia lub swędzenia, typowe jest też występowanie zaczerwienienia skóry;
• trądzik androgenny – charakterystyczne jest rozmieszczenie zmian w tzw. strefie U, czyli na brodzie, wzdłuż linii żuchwy, a także na szyi i plecach, są to grudki, krostki i zaskórniki, znacznie nasilone jest wydzielanie łoju, dlatego cera szybko się przetłuszcza i mocno błyszczy.

Trądzik androgenny często jest jednym z objawów tzw. hiperandrogenizmu u kobiet. Oprócz typowych dla niego zmian trądzikowych pojawiają się też takie symptomy jak:

• nadmierne owłosienie (hirsutyzm),
• łysienie androgenowe,
• łojotok skóry głowy,
• zaburzenia cyklu menstruacyjnego,
• otyłość brzuszna.

Zobacz także: Trądzik na brodzie – przyczyny, leczenie, domowe sposoby

Jakie badania hormonalne przy trądziku androgennym?

W przypadku trądziku androgennego (i ogólnie trądziku hormonalnego) bardzo ważne jest wykonanie badań, które pozwolą ustalić, jakie konkretnie nieprawidłowości występują w waszej gospodarce hormonalnej. Są też niezbędne do zaplanowania leczenia. Pod uwagę brane są zmiany hormonalne nie tylko dotyczące androgenów i estrogenów, ale też związane np. z pracą tarczycy. Najczęściej zlecane są badania poziomu:

• testosteronu wolnego i całkowitego,
• dehydroepiandrosteronu (DHEA),
• hormonów tarczycy,
• prolaktyny,
• insuliny,
• kortyzolu,
• hormonu folikulotropowego (FSH),
• hormonu luteotropowego (LH).

Leczenie trądziku androgennego

Żeby wyleczyć trądzik hormonalny, trzeba prowadzić terapię pod okiem specjalisty. Często kuracja wymaga wielu miesięcy przyjmowania leków. Należy ściśle przestrzegać zaleceń, jedynie wtedy leczenie trądziku będzie efektywne. Nie lekceważcie widocznych na skórze zmian, szczególnie przy ciężkiej postaci trądziku, ponieważ zaniedbania w tym zakresie mogą doprowadzić do powstania przebarwień lub blizn potrądzikowych.

Zobacz także: Trądzik w ciąży – przyczyny, kosmetyki, domowe sposoby

Kosmetyki na trądzik androgenny

Niezbędnym dopełnieniem leczenia trądziku hormonalnego jest prawidłowa pielęgnacja cery trądzikowej. Skóra szybko przetłuszczająca się i pokryta licznymi zmianami wymaga przede wszystkim dokładnego oczyszczania i regularnego złuszczania martwego naskórka, ale też nawilżania, ponieważ cera tłusta i trądzikowa często jest równocześnie silnie odwodniona.

Pamiętajcie o wieczornym demakijażu. Absolutnie unikajcie kładzenia się do łóżka z pozostawionym na skórze podkładem! To prosta droga do nasilenia zmian i wysypu niedoskonałości. Skórę oczyszczajcie żelami przeznaczonymi do cery trądzikowej, które nie tylko dobrze myją, usuwają łój i zanieczyszczenia, lecz również zawierają składniki o działaniu ściągającym i antybakteryjnym.

Raz w tygodniu wykonajcie peeling enzymatyczny. Nie stosujcie peelingów ziarnistych, które mogą mechanicznie naruszać trądzikowe krostki. Do skóry z problemem trądziku polecane są też toniki o właściwościach ściągających i złuszczających. W tej roli sprawdzą się toniki z kwasami, np. migdałowym. Pomogą też rozjaśnić ewentualne przebarwienia potrądzikowe.

Zobacz także: Najlepsze toniki do cery trądzikowej od 10 złotych – TOP 5 hitów z KWC

Na poprawę stanu skóry polecane są kremy do cery trądzikowej, które bazują na substancjach o działaniu przeciwzapalnym, seboregulującym, przeciwbakteryjnym, rozjaśniającym i łagodzącym. Szukajcie w nich takich składników jak:

• niacynamid,
• retinol,
• kwasy AHA i BHA,
• aloes,
• ekstrakty ziołowe (np. z oczaru wirginijskiego).

Koniecznie pamiętajcie o codziennym nawilżaniu! Cera tłusta i trądzikowa może sprawiać mylne wrażenie, że go nie potrzebuje. Tymczasem bardzo często, np. na skutek stosowania kosmetyków z alkoholem, jest ona silnie odwodniona. Sięgajcie jednak po lekkie kremy nawilżające do cery tłustej, które nie spowodują zapchania porów. W ich składzie szukajcie między innymi kwasu hialuronowego lub trehalozy. W aptece kupicie też maści na trądzik, które przyspieszają gojenie zmian trądzikowych.

Domowe sposoby na trądzik androgenny

Objawy trądziku hormonalnego pomogą złagodzić również proste domowe sposoby. Możecie samodzielnie przygotować napary ziołowe i przemywać nimi twarz. Wykorzystujcie zioła na trądzik, czyli takie, które mają właściwości przeciwzapalne, łagodzące, przeciwbakteryjne. Jest to np. szałwia, nagietek czy bratek polny.

Naturalnym preparatem, którego nie powinno zabraknąć w kosmetyczce osoby zmagającej się z trądzikiem, jest olejek z drzewa herbacianego. Możecie nakładać go punktowo na zmiany trądzikowe bądź dodawać do stosowanych kosmetyków, np. do żelu czy kremu do twarzy.

Z maseczek DIY na trądzik polecamy maseczkę z kurkumy. Ma ona wielokierunkowe działanie: zmniejsza stan zapalny, rozjaśnia przebarwienia, łagodzi podrażnienia, a nawet opóźnia starzenie się skóry. Łyżkę jogurtu naturalnego zmieszajcie z łyżeczką kurkumy, warto dorzucić też pół łyżeczki cynamonu (chyba że macie cerę naczynkową, wtedy jest on niewskazany). Taką miksturę nałóżcie na ok. 15 minut i zmyjcie letnią wodę.

Zobacz także: Co na trądzik? Ranking kosmetyków, suplementów i domowych sposobów

Dieta na trądzik hormonalny

Trądzik to choroba skóry, którą mogą nasilać błędy dietetyczne. W diecie na trądzik zaleca się rezygnację lub przynajmniej ograniczenie produktów z wysokim indeksem glikemicznym, ostrych, smażonych, słodyczy, fast foodów. Istotne jest natomiast zadbanie o odpowiednią ilość błonnika, kwasów omega (działają przeciwzapalnie) oraz takich witamin i minerałów jak witamina A, z grupy B, C, cynk, siarka, selen. Do jadłospisu warto więc włączyć:

• pestki dyni i słonecznika,
• naturalne i nierafinowane oleje roślinne,
• owoce morza i tłuste ryby,
• orzechy,
• jaja,
• świeże owoce i warzywa,
• herbatki ziołowe (np. z pokrzywy, bratka).

Pijcie też odpowiednią ilość wody! Wspomaga detoksykację organizmu.