Trądzik podskórny może pozostawiać blizny i przebarwienia. Jak skutecznie go leczyć?

Trądzik podskórny charakteryzuje się występowaniem – jak wskazuje nazwa – podskórnych grudek o czerwonej barwie i bez typowej dla ropnych krostek białej końcówki. Obejmuje najczęściej skórę twarzy, ale często pojawia się też na dekolcie, szyi i plecach. Pryszczy w żadnym razie nie należy wyciskać! Najważniejsza jest odpowiednia pielęgnacja, a w przypadku nieustępowania zmian – konieczne będzie leczenie dermatologiczne.

Spis treści:

1. Co to jest i jak wygląda trądzik podskórny?
2. Trądzik podskórny – przyczyny powstawania
3. Odpowiednia pielęgnacja cery z trądzikiem podskórnym
4. Domowe sposoby na trądzik podskórny
5. Jak leczyć trądzik podskórny?

Co to jest i jak wygląda trądzik podskórny?

Trądzik podskórny, zwany również jako trądzik grudkowy, zaliczany jest do trądziku pospolitego. Od innych rodzajów trądziku odróżnia się wyglądem i typem występujących na skórze pryszczy. Są to podskórne grudki, a więc wykwity, które znajdują się w głębszych warstwach skóry, pod naskórkiem. Mają zwykle czerwony kolor, średnicę kilku milimetrów i – w przeciwieństwie do krostek – nie są „zwieńczone” białą końcówką. Bywają bolesne i twarde w dotyku.

Zazwyczaj zmiany trądzikowe obecne na skórze mają mieszany charakter, dlatego wyróżnia się dwie główne odmiany trądziku podskórnego (grudkowego). Są to:

• trądzik grudkowo-krostkowy, w którym oprócz podskórnych pryszczy występują wspomniane ropne krostki z białym czubkiem;
• trądzik grudkowo-zaskórnikowy, w którym razem z grudkami pojawiają się zaskórniki zamknięte i otwarte.

Zmiany skórne typowe dla trądziku podskórnego zlokalizowane są przede wszystkim na twarzy. Nie jest to tylko strefa T (czoło, nos, broda), ale też policzki, skronie, okolice uszu. Przy bardziej nasilonym trądziku podskórnym grudki obejmują też szyję, dekolt, plecy.

Trądzik podskórny – przyczyny powstawania

Bezpośrednią przyczyną powstawania trądziku podskórnego jest gromadzenie się pod naskórkiem nadmiaru łoju. Do sytuacji tej dochodzi, kiedy na skutek nieprawidłowego rogowacenia komórek naskórka zostaje zablokowane ujście gruczołów. W efekcie wydzielane przez nie sebum nie ma możliwości wydostania się na powierzchnię i zostaje zatrzymane pod powierzchnią skóry.

Z kolei nadaktywność gruczołów łojowych oraz zaburzenia procesu keratynizacji naskórka są najczęściej skutkiem zaburzeń gospodarki hormonalnej (nadmiaru androgenów). To właśnie dlatego trądzik podskórny jest zmorą nastolatków (głównie chłopców), u których w okresie dojrzewania ma miejsce prawdziwa burza hormonalna.

Do rzadkości nie należy też podskórny trądzik u dorosłych, w tym przypadku głównie u kobiet. Powstawanie podskórnych grudek również jest wynikiem zaburzeń hormonalnych, które mają najczęściej podłoże chorobowe (np. zespół policystycznych jajników). Trądzik po 30. roku życia lokalizuje się zwykle w dolnych partiach twarzy, zwłaszcza na brodzie.

Inne czynniki, które sprzyjają powstawaniu trądziku podskórnego lub nasilają go, to:

• predyspozycje genetyczne;
• nieprawidłowy skład łoju (niedobór kwasu linolowego, co zwiększa lepkość łoju i sprzyja jego zaleganiu);
• zaburzenia w składzie mikrobiomu skórnego;
• nieodpowiednia pielęgnacja (np. stosowanie kosmetyków komedogennych i/lub wysuszających skórę);
• częste dotykanie twarzy dłońmi i przykładanie do skóry telefonu komórkowego;
• zbyt rzadkie zmienianie ręcznika oraz poszewki na podsuszkę;
• stres;
• nieprawidłowa dieta (np. spożywanie dużej ilości żywności wysokoprzetworzonej, fast foodów, zbyt mała ilość błonnika).

Odpowiednia pielęgnacja cery z trądzikiem podskórnym

Cera trądzikowa z podskórnymi grudkami wymaga właściwej pielęgnacji, której celem jest przede wszystkim uregulowanie wydzielania sebum i unormowanie procesu rogowacenia naskórka. Stosowane kosmetyki powinny też działać antybakteryjnie, przeciwzapalnie i złuszczająco. Nie można również zapominać o nawilżaniu! Skóra tłusta i trądzikowa paradoksalnie często bywa odwodniona, głównie na skutek nakładania preparatów mocno wysuszających, które naruszają powłokę hydrolipidową i sprzyjają ucieczce wilgoci z głębszych warstw.

Najważniejszym etapem pielęgnacji cery trądzikowej jest jej dokładne (ale nie agresywne!) oczyszczanie. W tym celu stosuj dobre żele na trądzik, które usuną nadmiar sebum, makijaż i zanieczyszczenia, odblokują pory, a równocześnie nie podrażnią skóry. Raz w tygodniu wykonaj peeling, ale w żadnym wypadku ziarnisty! Stosuj peelingi enzymatyczne, w przypadku których nie ma ryzyka naruszenia trądzikowych zmian.

Po umyciu twarzy skóra wymaga przywrócenia fizjologicznego pH. Niezbędny jest tonik do cery trądzikowej, który nie tylko działa kojąco i nawilżająco, ale zawiera też składniki o działaniu przeciwzapalnym, antybakteryjnym, a nawet złuszczającym. Unikaj toników na bazie alkoholu! Prowadzi on do przesuszenia skóry i w efekcie do nasilenia wydzielania sebum.

W trądziku podskórnym kluczowe jest stosowanie kremów na trądzik, które przyspieszą gojenie trądzikowych grudek, odblokują pory i ograniczą powstawanie nowych zmian. Różnorodność dostępnych kosmetyków jest ogromna, jednak warto szukać w nich głównie takich składników jak:

• niacynamid,
• kwas salicylowy,
• kwas migdałowy,
• retinol,
• kwas azelainowy,
• cynk,
• aloes,
• olejek z drzewa herbacianego.

Tak jak wspominałyśmy – w codziennej pielęgnacji cery z trądzikiem podskórnym nie może zabraknąć dobrego kremu nawilżającego. Musi mieć jednak lekką formułę, która nie będzie zapychać porów. Unikaj więc przede wszystkim parafiny i lanoliny, szukaj natomiast kremów nawilżających do cery trądzikowej z kwasem hialuronowym, gliceryną, skwalanem, wodą termalną.

Domowe sposoby na trądzik podskórny

Pielęgnację za pomocą kosmetyków do cery trądzikowej warto uzupełnić domowymi sposobami, które przede wszystkim pomogą podgoić grudki i przyspieszą ich znikanie. Przy trądziku podskórnym przydatne będą:

• Ziołowe toniki – wystarczy przygotować napar i przynajmniej 2 razy dziennie przemywać nim twarz; najlepiej sprawdzą się rumianek, szałwia, nagietek, czyli zioła o działaniu kojącym i przeciwzapalnym.
• Maseczka z glinki – do jej przygotowania będzie potrzebna naturalna glinka i niewielka ilość wody (lub napar ziołowy); wymieszaj, aż powstanie papka i nałóż ją na twarz, nie dopuszczając do zaschnięcia (możesz w trakcie lekko spryskiwać twarz wodą); do cery trądzikowej i tłustej szczególnie polecana jest glinka zielona.
• Maseczka z kurkumy – łyżkę jogurtu naturalnego wymieszaj z łyżeczką kurkumy, łyżeczką miodu naturalnego i połową łyżeczki cynamonu (cynamon niewskazany, jeśli macie również problem z rozszerzonymi naczynkami), papkę nałóż na twarz i zmyj po ok. 15 minutach; kurkuma działa antybakteryjnie, łagodzi stany zapalne i normalizuje pracę gruczołów łojowych.
• Maseczka z miodu i cytryny – połączenie miodu i cytryny działa antybakteryjnie i rozjaśniająco; należy nałożyć mieszaninę na twarz na 10-15 minut, a następnie spłukać letnią wodą.

Jak leczyć trądzik podskórny?

Leczenie trądziku podskórnego powinno uwzględniać indywidualne potrzeby pacjenta. Obejmuje terapię farmakologiczną, taką jak antybiotyki czy retinoidy, oraz zabiegi estetyczne, jak laseroterapia czy peelingi chemiczne. Warto również zwrócić uwagę na dietę i styl życia, które mogą znacząco wpłynąć na stan skóry. Regularne konsultacje z dermatologiem pozwolą monitorować postępy i dostosowywać terapię do potrzeb skóry.

Powikłania po pryszczach podskórnych

Trądzik podskórny może prowadzić do powikłań, takich jak blizny czy przebarwienia. Kluczowe jest właściwe leczenie i zapobieganie wyciskaniu zmian, aby minimalizować ryzyko trwałych uszkodzeń skóry.

Najlepszym sposobem zapobiegania powikłaniom jest wspomaganie procesu gojenia i regeneracji skóry, zarówno przez profesjonalne zabiegi, jak i odpowiednią pielęgnację domową. W niektórych przypadkach pomocne mogą okazać się nawet zabiegi chirurgiczne, które usuwają głęboko osadzone torbiele.

Znaczenie redukcji stresu i właściwej diety w walce z trądzikiem podskórnym

Styl życia, w tym redukcja stresu i zdrowa dieta, pełnią ważną rolę w leczeniu trądziku. Spożywanie odpowiednich pokarmów i unikanie fast foodów może poprawić kondycję skóry i zapobiegać powstawaniu nowych zmian.

Podstawą zdrowej diety jest spożywanie dużej ilości warzyw i owoców, które dostarczają niezbędnych witamin i antyoksydantów. Należy unikać nadmiernego spożycia cukru i produktów wysokoprzetworzonych, które mogą prowadzić do zaostrzenia objawów trądziku. Regularne ćwiczenia fizyczne również pomagają w redukcji stresu (i obniżeniu poziomu kortyzolu, który pobudza wydzielanie sebum) i poprawie ogólnej kondycji organizmu.

Unikanie czynników drażniących

Zachowanie higieny, unikanie kosmetyków komedogennych oraz zmiana nawyków, takich jak częste dotykanie twarzy, mogą pomóc w walce z trądzikiem podskórnym. Ważne jest również regularne pranie ręczników i poszewek, aby zapobiegać namnażaniu się bakterii. Należy też unikać gorących kąpieli, które mogą prowadzić do nadmiernego przesuszenia skóry i pogorszenia jej stanu.