Grudki pod oczami – rodzaje, przyczyny powstawania, metody usuwania

Grudki pod oczami są trudne do usunięcia we własnym zakresie, przede wszystkim ze względu na ich lokalizację. W żadnym razie nie należy ich samodzielnie wyciskać czy nakłuwać! Może to doprowadzić do nadkażenia bakteryjnego bądź powstania blizn. Wskazane jest natomiast dokładne oczyszczanie skóry i unikanie kosmetyków komedogennych. Usuwanie prosaków czy kaszaków możliwe jest na drodze zabiegów.

Spis treści:

1. Grudki pod oczami. Rodzaje zmian skórnych
2. Grudki pod oczami – przyczyny
3. Grudki pod oczami u dziecka
4. Domowe sposoby na grudki pod oczami
5. Usuwanie prosaków i kaszaków. Zabiegi
6. Metody leczenia kępek żółtych powiek
7. Jak zapobiegać grudkom pod oczami?

Grudki pod oczami. Rodzaje zmian skórnych

Grudki pod oczami mogą być związane z reakcją alergiczną, nierzadko są to również podskórne krostki towarzyszące trądzikowi. Najczęściej jednak grudki pokrywające skórę wokół oczu należą do trzech typów zmian. Są to:

• prosaki,
• kaszaki,
• kępki żółte.

Prosaki pod oczami

Prosaki to charakterystyczne niewielkie grudki o żółtawym, białym lub kremowym zabarwieniu. Mają rozmiar 1-2 mm i zwykle występują w większych skupiskach po kilka, a nawet kilkanaście zmian. W dotyku są twarde, ale bezbolesne. Prosaki swoim wyglądem przypominają ziarna prosa i stąd też wzięła się ich nazwa. Najczęściej pokrywają właśnie okolice oczu, ale mogą być obecne również na powiece, skroniach, ramionach czy nawet w okolicach intymnych. Prosaki pod oczami i w innych miejscach twarzy i ciała bardzo często występują u dzieci.

Zobacz także: Prosaki na powiece – jak powstają i jak się ich pozbyć?

Kaszaki wokół oczu

Z prosakami często mylone są kaszaki. Choć mają zbliżoną genezę, to jednak różnią się wyglądem. Prosaki zawsze są twarde, kaszaki również mogą być dość twarde, ale też miękkie w dotyku. Kaszaki są przede wszystkim większe od prosaków i osiągają nawet do kilku centymetrów średnicy. Często na czubku widoczna jest ciemniejsza kropka – ujście gruczołu łojowego. Kaszaki zwykle nie sprawiają bólu, jednak może dochodzić do nadkażenia torbieli i wtedy pojawia się ból i zaczerwienienie. Kaszaki, w przeciwieństwie do prosaków, raczej nie pojawiają się u dzieci. Miejsca występowania są podobne, choć kaszaki często „rosną” również na owłosionej skórze głowy.

Kępki żółte pod oczami

Trzecim rodzajem grudek pod oczami są kępki żółte, nazywane też żółtakami. Te zmiany skórne zwykle najłatwiej odróżnić od prosaków i kaszaków. Mają żółtawy kolor, są raczej miękkie w dotyku (chyba że dojdzie do zwapnienia). Pokrywają skórę pod oczami i/lub górne powieki. Mają skłonność do stopniowego rozrastania się. Pojawiają się w okolicy jednego oka lub symetrycznie przy obu.

Grudki pod oczami – przyczyny

Przyczyny powstawania prosaków i kaszaków są bardzo podobne. Odpowiada za nie nagromadzenie masy rogowo-łojowej, która prowadzi do zaczopowania ujścia gruczołu łojowego. Stąd też kolor odpowiadający barwie sebum. Prosaki i kaszaki początkowo mogą być małe, ledwo wyczuwalne pod skórą. Jeśli jednak nie zostanie odblokowane ujście, zmiana może się powiększać, zwłaszcza jeśli jest to kaszak.

Główną przyczyną jest zwykle nieprawidłowa pielęgnacja skóry: niedokładne jej oczyszczanie i stosowanie kosmetyków tłustych, komedogennych. Na powstawanie prosaków i kaszaków bardziej też narażone są osoby z cerą tłustą, u których występuje zbyt intensywne wydzielanie łoju i większa skłonność do zapychania ujść gruczołów.

Uważa się jednak, że przyczyn powstawania prosaków i kaszaków szukać należy też w predyspozycjach genetycznych czy zaburzeniach hormonalnych. Warto wiedzieć, że znaczna liczba kaszaków może być również związana z chorobą genetyczną – zespołem Gardnera.

Dodatkowo w zależności od przyczyny problemu dokonuje się podziału prosaków na:

• pierwotne – najczęściej spotykane, występujące i u dzieci, i u dorosłych, związane ze wspomnianym zaczopowaniem ujść gruczołów w pobliżu mieszków włosowych;
• wtórne – będące następstwem uszkodzenia skóry i jej urazów, np. w wyniku oparzenia, jako pozostałość po wysypce lub po zabiegach np. dermabrazji;
• wysiewowe – związane ze schorzeniami genetycznymi lub autoimmunologicznymi.

Inne podłoże mają natomiast kępki żółte. Te zmiany skórne pojawiają się jako skutek zaburzonej gospodarki lipidowej organizmu. Zwykle są więc sygnałem, że we krwi jest zbyt wysoki poziom cholesterolu bądź trójglicerydów. Mogą występować również u osób z cukrzycą, chorobami układu pokarmowego czy chorobami wątroby. O ile więc prosaki i kaszaki są problemem głównie estetycznym, o tyle obecność kępek żółtych zawsze powinna skłonić do wizyty u lekarza.

Zobacz także: Białe krosty na twarzy, jakie są ich przyczyny? Jak pozbyć się kaszaków, prosaków i pryszczy?

Grudki pod oczami u dziecka

Grudki pod oczami u dziecka to najczęściej prosaki. Prosaki występują już u noworodków i niemowląt. Przez specjalistów uznawane są wręcz za zjawisko zupełnie normalne, związane z jeszcze nieuregulowaną pracą gruczołów łojowych i potowych u tak małych dzieci. Nie zaleca się też żadnego leczenia. Prosaki w zdecydowanej większości przypadków ustępują samoistnie w ciągu kilku tygodni lub miesięcy. U dzieci raczej nie stwierdza się kaszaków, które obserwowane są głównie u osób dorosłych, podobnie jak kępki żółte.

Domowe sposoby na grudki pod oczami

Domowe metody usuwania prosaków czy kaszaków są bardzo ograniczone. Głównym powodem jest ich umiejscowienie: grudki pod oczami pokrywają bardzo delikatną, wrażliwą skórę, w dodatku blisko gałki ocznej. Choć do metod usuwania prosaków i kaszaków zalicza się stosowanie kosmetyków na bazie kwasów, to jednak ryzykowne jest aplikowanie ich w okolicy oczu. Niewskazane jest też w żadnym wypadku samodzielne wyciskanie czy nakłuwanie igłą.

Usuwanie prosaków domowymi sposobami jest więc raczej niemożliwe, jednak nie oznacza to, że nie można podjąć żadnych działań. Przede wszystkim zaleca się wykonywanie dokładnego demakijażu i oczyszczanie skóry. Przydatne będą delikatne emulsje przeznaczone np. do skóry wrażliwej i alergicznej. W okolicach oczu nie należy stosować peelingów ziarnistych, lecz można sięgnąć po peelingi enzymatyczne. Oczywiście uważając, żeby kosmetyk nie przedostał się do oczu.

Dobra wiadomość jest taka, że prosaki mogą zniknąć same bez specjalnych działań z waszej strony. Zła natomiast: u osób ze skłonnością do powstawania grudek pod oczami mogą one nawracać i regularnie pojawiać się na nowo.

Usuwanie prosaków i kaszaków. Zabiegi

Usunięcie prosaków i kaszaków jest najbardziej skuteczne i bezpieczne na drodze profesjonalnych zabiegów. Należy jednak pamiętać, że w przypadku grudek pod oczami wskazana jest konsultacja z okulistą w celu uzyskania diagnozy i zaplanowania leczenia. Niezbędnym krokiem jest przede wszystkim ustalenie, czy rzeczywiście macie do czynienia z tego typu zmianami skórnymi czy nie są to np. grudki trądzikowe albo alergiczne.

Najczęściej wykonywane zabiegi usuwania prosaków i kaszaków to:

• krioterapia – usunięcie grudki poprzez jej wymrożenie ciekłym azotem;
• mikrodermabrazja i peelingi chemiczne – złuszczanie naskórka mechaniczne lub chemiczne (z zastosowaniem kwasów, np. glikolowym);
• laseroterapia (ablacja laserowa) – najdroższy sposób, ale też jeden z najskuteczniejszych.
• elektrokoagulacja – bazująca na prądzie elektrycznym wysokiej częstotliwości, często stosowana również np. do usuwania rozszerzonych naczynek na nogach.
• ekstrakcja chirurgiczna – usunięcie grudek poprzez chirurgiczne wycięcie.

Metody leczenia kępek żółtych powiek

Tak jak pisałyśmy, w przypadku zmian skórnych typu kępki żółte wskazana jest konsultacja z lekarzem. Specjalista najpewniej zaleci wykonanie badań. Bardzo ważne jest wprowadzenie zdrowej diety i aktywności fizycznej, które pomogą uregulować poziom cholesterolu i trójglicerydów. Nawet jeśli uda się pozbyć kępek żółtych na drodze zabiegów, przy nieprawidłowym poziomie lipidów będą one nawracać.

Jak zapobiegać grudkom pod oczami?

Biorąc pod uwagę, że za powstanie grudek pod oczami odpowiada głównie zatkanie gruczołu łojowego, należy zadbać o odpowiednią pielęgnację skóry twarzy i okolic oczu. Kluczowe jest przede wszystkim unikanie kosmetyków zawierający substancje komedogenne, a więc takie, które mogą zapychać pory skórne. Należą do nich między innymi:

• parafina,
• wazelina,
• lanolina,
• olej kokosowy,
• olej palmowy.

Na co dzień stosujecie kosmetyki (zwłaszcza kremy pod oczy) o lekkiej formule. Szukajcie w nich np. kwasu hialuronowego, koenzymu Q10 czy ceramidów. Dokładnie oczyszczajcie skórę delikatnymi emulsjami i płynami micelarnymi. W żadnym razie nie kładźcie się do łóżka bez wykonania demakijażu! Szczególnie jeśli macie cerę tłustą lub mieszaną.