Plamy na dłoniach – skąd się biorą i jak je usunąć?

Plamy na dłoniach to przede wszystkim skutek nadmiernej ekspozycji na promieniowanie UV oraz nieprawidłowego rozmieszczenia w skórze barwnika melaniny. Inaczej wygląda jednak sytuacja w przypadku plam czerwonych, które najczęściej związane są z toczącym się stanem zapalnym o różnym podłożu, np. alergicznym czy grzybiczym. Leczenie plam uzależnione jest więc od ich przyczyny. Przy zmianach pigmentacyjnych, takich jak plamy starcze, najskuteczniejsze są profesjonalne zabiegi.

Spis treści:

1. Przyczyny plam na dłoniach
   1. Czerwone plamy na dłoniach
   2. Pomarańczowe i brązowe plamy na dłoniach
   3. Żółte plamy na dłoniach
   4. Białe plamy na dłoniach
2. Jak pozbyć się plam na dłoniach?
3. Domowe sposoby na plamy starcze i przebarwienia
4. Zabiegi na przebarwienia na skórze dłoni
5. Zapobieganie powstawaniu plam na skórze dłoni

Przyczyny plam na dłoniach

Plamy na skórze dłoni mogą różnić się kolorem, kształtem i rozmiarami, które z kolei bezpośrednio związane są z główną przyczyną ich pojawienia się. Niektóre z nich osiągają tylko kilka milimetrów średnicy, tworzą skupiska i swoim wyglądem przypominają plamki i piegi. Inne z kolei są większe, ale występują pojedynczo lub tylko w niewielkiej liczbie. W zależności od tego, co odpowiada za powstanie plam, mogą towarzyszyć im dodatkowe objawy: łuszczenie się, swędzenie, pieczenie, a nawet sączące się grudki. 

Czerwone plamy na dłoniach

Czerwone plamy na dłoniach to najczęściej znak, że doszło do rozwoju stanu zapalnego, z którym organizm próbuje sobie poradzić. Takie zmiany dodatkowo wywołują dyskomfort i potrzebę ciągłego drapania. Głównym winowajcą jest zwykle kontakt skóry z drażniącym składnikiem stosowanych kosmetyków czy np. częstym stosowaniem płynów do dezynfekcji rąk. Może to być zarówno podrażnienie i zaczerwienienie niezwiązane z alergią, jak i objaw bezpośrednio wynikający z reakcji uczuleniowej na daną substancję.

To właśnie w alergii kontaktowej upatruje się podstawowej przyczyny tzw. egzemy, choć może odpowiadać za nią również alergia pokarmowa. Egzema na dłoniach charakteryzuje się zaczerwienieniem skóry i jej suchością. Dochodzi też do powstawania drobnych krostek, a nawet pękania skóry, pojawienia się ranek i strupków.

Zaczerwienione, suche plamy na skórze dłoni mogą świadczyć także o grzybicy. Infekcja grzybicza odpowiada za powstanie zmian wyraźnie odgraniczonych od reszty skóry, które intensywnie swędzą. Na ich obrzeżach mogą pojawić się też pęcherzyki i grudki. Podobne objawy występują przy łuszczycy. Zmiany w postaci krostek i wykwitów skupiają się w jednym miejscu, a skóra jest zarumieniona. Jednak w przypadku łuszczycy plamy rzadko kiedy ograniczają się tylko do dłoni, lecz zwykle obejmują też skórę innych partii ciała, np. w zgięciach stawów kolanowych.

Zobacz także: Wysypka na dłoniach – jakie są jej przyczyny i kiedy udać do lekarza?

Pomarańczowe i brązowe plamy na dłoniach

Brązowe i pomarańczowe plamy na dłoniach bezpośrednio związane są z aktywnością melanocytów, czyli komórek produkujących barwnik skóry – melaninę. Kiedy dochodzi do zaburzenia ich pracy i nadmiernego nagromadzenia barwnika, pojawiają się zabawione na brązowo plamy nazywane przebarwieniami lub hiperpigmentacjami.

Przebarwienia skórne, które kojarzą się głównie właśnie z lokalizacją na grzbiecie dłoni i rękach, to plamy starcze, znane również pod nazwą „plamy wątrobowe”. Oba określenia są jednak dość mylące. Choć rzeczywiście są one typowe dla osób w starszym wieku, to tak naprawdę mogą zagościć na skórze już ok. 30.-40. roku życia. Te brązowe plamki na dłoniach nie mają też nic wspólnego z wątrobą – nazwa ta wzięła się ze zbliżonego do niej koloru zmian.

Plamy starcze na dłoniach bezpośrednio związane są z ekspozycją na promieniowanie UV. Jednak nie pojawiają się one od razu po zbyt długim przebywaniu na słońcu, lecz są efektem wieloletniego wystawiania na nie. Dlatego plamy starcze obejmują partie skóry, które najczęściej eksponowane są na słońce i to zwykle bez zapewnienia im odpowiedniej ochrony za pomocą filtrów. Są to niewielkie, ale liczne brązowe lub pomarańczowe plamki, które z uwagi na swój kształt nazywane są też plamami soczewicowatymi.

Warto jednak podkreślić, że nie wszystkie przebarwienia na dłoniach to plamy starcze. Za ich powstanie mogą odpowiadać również przyjmowane leki i preparaty o właściwościach fotouczulających (np. antybiotyki, suplementy z dziurawcem). Może się zdarzyć też, że przyczyną przebarwienia będzie nałożenie na skórę dłoni perfum.

Inne przyczyny brązowych plam na dłoniach mogą być bardzo banalne. Jeśli pojawiły się nagle, zastanówcie się, czy nie nakładałyście samoopalacza, zapominając o rękawiczkach czy o umyciu dłoni po rozprowadzeniu go na skórze. Zmiana koloru skóry jest również często skutkiem jej kontaktu z sokiem niektórych warzyw czy owoców, może więc dochodzić do niej np. po obieraniu ziemniaków.

Żółte plamy na dłoniach

Żółte plamy na dłoniach powinny skłonić do wizyty u lekarza, ponieważ mogą wskazywać na choroby konkretnych narządów. Trzeba wówczas przyjrzeć się pracy wątroby – zażółcenie skóry sugeruje podwyższenie poziomu bilirubiny we krwi. Warto także skontrolować trzustkę. 

Białe plamy na dłoniach

Białe plamy na skórze dłoni rzadziej występują niż wymienione zmiany skórne w ciemniejszych kolorach. Są one charakterystyczne dla choroby nazywanej bielactwem. Zdarza się jednak, że tego typu odbarwienie skóry również jest skutkiem ekspozycji na promieniowanie UV, lecz nie jest związane z nagromadzeniem barwnika. Białe nieregularne plamy pojawiają się często jako konsekwencja doznanego oparzenia słonecznego. Wówczas po „zejściu” skóry uwidaczniają się jaśniejsze miejsca.

Do przyczyn białych plam zalicza się również łupież pstry. Jest to choroba dermatologiczna o podłożu grzybiczym. Kolor zmian może być bardzo różny, od różowego, przez beżowy, aż właśnie po biały. Są one niewielkie i mają nieregularny kształt. Zwykle towarzyszy im łuszczenie się i swędzenie. 

Jak pozbyć się plam na dłoniach?

Walka z plamami na dłoniach nie jest łatwym zadaniem. Najważniejsze jest ustalenie dokładnej przyczyny, ponieważ zupełnie innego podejścia wymagają przebarwienia, a innego – zmiany skórne o podłożu alergicznym czy chorobowym. Jeśli zmagacie się z czerwonymi, swędzącymi i łuszczącymi się plamami, koniecznie udajcie się do lekarza. Pomoże on postawić konkretną diagnozę, do której dostosowane zostanie leczenie, np. preparatami przeciwgrzybiczymi czy środkami z glikokortykosteroidami.

Próbę samodzielnego pozbycia się plam możecie natomiast podjąć w przypadku przebarwień i plam soczewicowatych starczych. Pomocne będą kremy na przebarwienia, które zawierają substancje złuszczające, rozjaśniające oraz hamujące nadmierną syntezę melaniny. Kluczowe jest ich systematyczne stosowanie, tylko wtedy można oczekiwać widocznych efektów. W ich składzie najczęściej znajdziecie:

• witaminę C;
• kwasy: glikolowy, migdałowy, azelainowy;
• arbutynę;
• niacynamid;
• retinol.

Zobacz także: Jak działa krem na przebarwienia? Kiedy go stosować i na jakie składniki wybrać

Domowe sposoby na plamy starcze i przebarwienia

W rozjaśnieniu plam na dłoniach o podłożu pigmentacyjnym pomogą również domowe metody. Zdecydowanie najłatwiejszą z nich jest przecieranie przebarwień i plam wątrobowych sokiem z cytryny. Jest on bogaty nie tylko w witaminę C, ale też w rozjaśniający i złuszczający kwas cytrynowy, zaliczany do kwasów AHA.

Do wybielania przebarwień polecany jest również „tonik” z natki pietruszki. Natkę w ilości ok. 10 gałązek drobno posiekajcie, wsypcie do garnuszka i zalejcie połową szklanki wody (przegotowanej i ostudzonej). Odstawcie do lodówki do następnego dnia. Jego działanie można wzmocnić, dodając łyżeczkę soku z cytryny. Tak przygotowany preparat możecie przechowywać w lodówce przez kilka dni.

Za właściwości wybielające i wyrównujące koloryt skóry ceniona jest też maseczka z kurkumy. Możecie stosować ją na twarz lub właśnie na dłonie. Dwie łyżeczki sproszkowanej kurkumy zmieszajcie z dwiema łyżkami jogurtu naturalnego, dodajcie dwie łyżeczki soku z cytryny. Dokładnie wymieszajcie, rozprowadźcie na skórze dłoni, a po upływie ok. 15 minut zmyjcie ciepłą wodą.

Zabiegi na przebarwienia na skórze dłoni

Trzeba jednak liczyć się z tym, że brązowe plamy na rękach nie są łatwe w usuwaniu. Skuteczność stosowanych kremów wybielających uzależniona jest od tego, jak głębokie są przebarwienia: czy dotyczą tylko wierzchnich warstw naskórka czy może dochodzą nawet do skóry właściwej. W tym drugim przypadku konieczne mogą okazać się profesjonalne zabiegi rozjaśniające. Najczęściej polecane zabiegi na plamy starcze i inne przebarwienia to:

• mikrodermabrazja – peeling mechaniczny, w którym warstwy naskórka ścierane są przy użyciu kryształków diamentu lub korundu;
• peelingi chemiczne – do złuszczania dochodzi w wyniku działania kwasów, zwykle stosowany jest kwas glikolowy i trójchlorooctowy;
• laseroterapia – uznawana za najskuteczniejszą w przypadku głębszych przebarwień, światło lasera rozbija nagromadzoną melaninę, która zostaje wchłonięta przez organizm. 

Zapobieganie powstawaniu plam na skórze dłoni

Na powstawanie plam na skórze dłoni nie zawsze macie wpływ, zwłaszcza jeśli są one związane z chorobami takimi jak łuszczyca. Jeśli jednak macie wrażliwą skórę, na której łatwo pojawiają się zaczerwienienia, pamiętajcie o ograniczaniu jej kontaktu z potencjalnie wysuszającymi i drażniącymi detergentami. Podczas prac domowych zakładajcie rękawice i nawet kilka razy dziennie aplikujcie nawilżający krem do rąk.

Biorąc pod uwagę, że za hiperpigmentacje i plamy starcze odpowiada w głównej mierze działanie promieniowania UV, szczególnego znaczenia nabiera ochrona przeciwsłoneczna skóry na grzbiecie dłoni. O ile nakładanie kremu z filtrem na twarz, szyję i dekolt stało się już rutyną dla większości z was, o tyle dłonie są zwykle pomijane, a to właśnie one są nieustannie eksponowane na promienie słoneczne. Tak jak pisałyśmy: plamy pigmentacyjne o charakterze plam wątrobowych nie pojawiają się od razu, lecz uwidaczniają się dopiero po latach, bezlitośnie przypominając o zaniedbaniach w zakresie ochrony przed słońcem. Dlatego pamiętajcie, żeby krem z filtrem rozprowadzać także na skórze dłoni.