Formaldehyde właściwości i zastosowanie

Formaldehyd – właściwości i zastosowanie

Formaldehydu nie wolno dodawać do produktów kosmetycznych. Zakaz obowiązuje od 12 czerwca 2019 roku. Z przeprowadzonych badań wynika, że substancja jest rakotwórcza i mutagenna. Co prawda aldehyd mrówkowy stosowany w niewielkich stężeniu nie przyczyniał się bezpośrednio do nowotworu, ale codzienne używanie kosmetyków z formaldehydem zdecydowanie zwiększało ryzyko zachorowania na raka.

Spis treści:

• Formaldehyd – właściwości
• Zastosowanie formaldehydu w kosmetykach
• Substancje uwalniające formaldehyd – działanie
• Czy formaldehyd jest bezpieczny? Z czym go nie łączyć?
• Czy formaldehyd jest składnikiem pochodzenia naturalnego?
• Efekty uboczne
• Wpływ formaldehydu na środowisko naturalne

Formaldehyd – właściwości

Substancja przyjmuje postać przezroczystej, silnie toksycznej i bakteriobójczej cieczy o ostrym smaku i zapachu. Formaldehyd jest najprostszym aldehydem alifatycznym, który w normalnych warunkach przyjmuje postać bezbarwnego, toksycznego gazu o duszącym zapachu. Związek chemiczny dobrze rozpuszcza się w wodzie, eterze, alkoholu, terpentynie i węglowodorach. W wyniku polimeryzacji formaldehydu otrzymujemy paraformaldehyd.

Zastosowanie formaldehydu w kosmetykach

Aldehyd mrówkowy stosowany był jako konserwant. Formaldehyd wykorzystywano również jako składnik aktywny w produktach do utwardzania paznokci. Substancja wiązała się z kreatyną, dzięki czemu wzmacniała płytkę paznokciową. Pochodne formaldehydu dodawano do kosmetyków jako składniki regulujące lepkość i filmotwórcze. Wiele utwardzaczy do paznokci zawierało formalinę, czyli nasycony roztwór wodny aldehydu mrówkowego.

Formaldehyd można było znaleźć w:

• szamponach i odżywkach do włosów,
• mydłach,
• cieniach do powiek,
• maseczkach,
• podkładach,
• farbach do włosów,
• różach do policzków,
• pudrach,
• ołówkach do brwi,
• dezodorantach i antyperspirantach,
• tuszach do rzęs,
• lakierach i odżywkach do paznokci.

Chociaż wycofano kosmetyki z formaldehydem, warto sprawdzić, czy wybrany preparat nie zawiera tej substancji. Nie musimy rezygnować z odżywek do paznokci. Warto jednak poszukać produktów, które zawierają naturalne odpowiedniki, takie jak olejek rycynowy lub arganowy.

Substancje uwalniające formaldehyd – działanie

Donory formaldehydu to związki chemiczne, które pod wpływem wody rozpadają się do cząsteczek formaldehydu. Substancje pozwalają zachować kosmetykom odpowiednią konsystencję, smak, kolor i zapach. Wspomniane związki chemiczne zapobiegają również zanieczyszczeniu mikrobiologicznemu produktów. Donory formaldehydu i utwardzacze formaldehydu działają przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybiczo. Badania wykazały, że substancje najprawdopodobniej zawdzięczają swoje właściwości stopniowemu uwalnianiu aldehydu mrówkowemu. Należy jednak podkreślić, że te związki chemiczne często powodują alergiczny wyprysk kontaktowy.

Do typowych uwalniaczy formaldehydu zaliczamy:

• glikol metylenowy,
• DMDM hydantoina,
• 1,3-dioksan,
• 2-Bromo-2-Nitropropane-1,3-Diol (Bronopol, Gronopol),
• Quaternium-15,
• Sodium hydroxymethylglycinate.

Substancje występowały w popularnych produktach do pielęgnacji skóry, włosów i paznokci. Składniki mogą wydzielać rakotwórcze opary, dlatego należy ich unikać. Aldehyd mrówkowy jest gazem, w związku z tym firmy kosmetyczne zazwyczaj wykorzystywały związki chemiczne uwalniające formaldehyd. Takie rozwiązanie było często stosowane w produktach do prostowania włosów i podczas zabiegów keratynowych.

Proces powolnego uwalniania ogranicza ilość aldehydu mrówkowego w danym momencie, ale pozwala utrzymać stały poziom konserwantu. Dzięki temu można było dłużej korzystać z danego produktu. Jeśli formaldehyd się ulotnił, uwalniacz dostarczał nową porcję. Poszczególne surowce robią to z różną szybkością, ale działają podobnie. Składniki mają zapobiegać wzrostowi bakterii lub go zahamować.

Kiedy roztwór jest podgrzewany, aldehyd mrówkowy uwalnia się do powietrza jako gaz. Jeśli pomieszczenie jest słabo wentylowane, narażamy się na toksyczne opary. W rzadkich przypadkach aldehyd mrówkowy może powodować natychmiastowy obrzęk, ataki duszności, wysypkę, a nawet wstrząs anafilaktyczny.

Czy formaldehyd jest bezpieczny? Z czym go nie łączyć?

Zachowanie czystości mikrobiologicznej wyrobów, zarówno w momencie ich produkcji i magazynowania, jak i użytkowania, jest jednym z głównych wyzwań branży kosmetycznej. Wiele kosmetyków zawiera wodę i substancje organiczne, które tworzą idealne warunki dla rozwoju bakterii, grzybów i pleśni. Nic więc dziwnego, że producenci często dodają konserwanty, aby uniknąć namnażania się drobnoustrojów.

Formaldehyd, znany również jako aldehyd mrówkowy i metanal, nie jest obojętny dla naszego zdrowia. Liczne badania potwierdziły, że substancja może podrażniać oczy, nos i gardło. Formaldehyd w dużym stężeniu może powodować katar, kaszel i kichanie, a nawet wywołać oparzenia. Uczulenie na aldehyd mrówkowy objawia się zaczerwienieniem, swędzeniem, wysypką i pieczeniem. W przypadku kontaktu z oczami roztwór wywoływał ostry stan zapalny spojówek. Mógł nawet uszkodzić rogówkę. Dawka śmiertelna aldehydu mrówkowego wynosi 30–60 ml.

Przed wprowadzeniem zakazu dopuszczalne stężenie formaldehydu wynosiło:

• 5% w odżywkach, olejkach i serach do paznokci,
• 0,1% w produktach do higieny jamy ustnej,
• 0,2% w pozostałych kosmetykach.

Formaldehyd zaliczany był do konserwantów, co oznacza, że musiał on spełniać kilka warunków. Substancja była stabilna i wykazywała aktywność biologiczną wobec drobnoustrojów. Aldehyd mrówkowy nie wchodził ponadto w interakcje z innymi składnikami kosmetyków.

Czy formaldehyd jest składnikiem pochodzenia naturalnego?

Aldehyd mrówkowy jest organicznym związkiem chemicznym, powstającym w trakcie niepełnego spalania substancji zawierających węgiel. Formaldehyd można też pozyskiwać na skalę przemysłową w wyniku utleniania metanolu.

Efekty uboczne

U osób ze skłonnością do alergii skórnych formaldehyd nierzadko prowadził do onycholizy, czyli odwarstwienia się płytki paznokciowej od łożyska. Schorzenie objawia się białym nalotem na bocznej lub górnej krawędzi paznokcia. Z biegiem czasu charakterystyczne zabarwienie postępuje w głąb. Jego kontakt ze skórą prowadził do powstawania wysypek, odczynów alergicznych i rozmaitych stanów zapalnych.

Wpływ formaldehydu na środowisko naturalne

Świadomość konsumentów na temat składu kosmetyków stale rośnie. Nic więc dziwnego, że produkty naturalne cieszą się coraz większą popularnością. Zanim jednak wybierzemy kosmetyk określany jako naturalny, zapoznajmy się, z czego powstał. W ten sposób zyskamy pewność, że wyrób nie zawiera toksycznych substancji. Formaldehyd to trujący gaz. Ma zatem negatywny wpływ na środowisko naturalne.