Stearynian sodu (oktadekanian sodu) powstaje w wyniku reakcji kwasu stearynowego z wodorotlenkiem sodu. Ten proces nazywamy zmydlaniem tłuszczów, podczas którego dochodzi do przekształcenia tłuszczu i olejów w mydło i alkohol. W roztworze wodnym ma odczyn zasadowy, z kolei w roztworze alkoholowym jest neutralny. Stearynian sodu pochodzi z tłuszczów roślinnych (np. oleju palmowego lub kokosowego) lub zwierzęcych (z łoju). Dobrze się pieni i rozpuszcza w wodzie.
Spis treści:
Wspomniany związek organiczny słynie z właściwości:
Aby stearynian sodu nie stracił swoich właściwości, należy przechowywać go w temperaturze pokojowej i chronić przed światłem. Zazwyczaj występuje w postaci proszku lub płatków. W temperaturze pokojowej przyjmuje postać białego, drobnoziarnistego proszku, który jest jednym ze związków niezbędnych do produkcji twardych mydeł.
Jest to substancja powierzchniowo czynna, co oznacza, że zmniejsza napięcie powierzchniowe wody lub roztworu, do którego jest dodana. Dzięki temu ułatwia równomierne rozprowadzanie produktu podczas stosowania. Podobnie jak większość mydeł stearynian sodu składa się z dwóch części:
Podczas mycia ciała hydrofobowa strona stearynianu sodu wnika do cząstek brudu, podczas gdy hydrofilowa strona łączy się z wodą, ułatwiając usunięcie go z powierzchni skóry.
Ze względu na swoją konsystencję wspomniany związek organiczny stanowi główny składnik popularnych mydeł roślinnych. Niektóre marki łączą go z gliceryną, znaną również jako glicerol, aby otrzymać twardą bazę. Mydło glicerynowe wspaniale nawilża i wygładza, a jednocześnie chroni skórę przed nadmierną utratą wody. Produkt jest odpowiedni dla każdego typu cery.
Stearynian sodu występuje w wielu dezodorantach, gdzie łączy się go z propanodiolem lub glikolem propylenowym. W ten sposób powstaje twarda baza w sztyfcie, do której często dodaje się substancje aktywne. Stearynian sodu jest łagodnym składnikiem, dlatego można go znaleźć w produktach przeznaczonych do cery wrażliwej.
Składniki potrzebne do domowej produkcji mydła ze stearynianem sodu to:
Niezbędne akcesoria:
Początkowo należy zmieszać ług z wodą, ale pamiętajmy, że zachodzi wtedy reakcja chemiczna, dlatego należy zastosować odzież ochronną. Proces produkcyjny powinien przebiegać w dobrze wentylowanym miejscu.
Należy nalać wodę do dzbanka lub wiaderka, a następnie powoli dodać do niej ług. Mieszać plastikową szpatułką, do rozpuszczenia. Woda z wodorotlenkiem sodu nagrzewa się, w związku z tym należy poczekać, aż trochę ostygnie. Na dużej patelni należy rozpuścić oleje lub woski. Następnie ostrożnie przelać mieszaninę do garnka.
Aby zweryfikować temperaturę, należy włożyć jeden termometr do mieszanki z ługiem, a drugi do mieszanki olejowej. Kiedy obie osiągną taką samą temperaturę (49–60°C), należy połączyć sodę kaustyczną z olejem. Warto zrobić to powoli, aby uniknąć oparzeń. Ług należy połączyć z olejem, nie na odwrót. Warto użyć blendera, aby te dwie substancje dobrze się połączyły ze sobą. Należy mieszać aż do momentu, kiedy obie ciecze się ze sobą połączą, a ich konsystencja będzie przypominać krem. Dla uzyskania zapachu można dodać olejki eteryczne.
Mydło należy przelać do foremki i wygładzić szpachelką. Dla utrzymania stałej temperatury warto je przykryć ręcznikiem. Po 24 h powinno ono dostatecznie stwardnieć. Po tym czasie gotowe mydło należy wyjąć z foremki, a po kilku godzinach pokroić na ok.2 cm kawałki. Należy przechowywać je w przewiewnym, suchym miejscu przez 4 tygodnie.
Stearynian sodu występuje przede wszystkim w:
Dotychczasowe badania nie wykazały, żeby stearynian sodu wchodził w niebezpieczne interakcje z innymi substancjami.
Stearynian sodu jest organicznym związkiem chemicznym. Może być wegański, pod warunkiem, że nie wytwarza się go ze smalcu lub łoju. Może być ekologiczny i wytwarzany w sposób zrównoważony, z drugiej strony czasami pochodzi z oleju palmowego, którego produkcja powoduje wycinanie lasów tropikalnych.
Dotychczasowe badania nie wykazały toksyczności ani szkodliwego wpływu stearynianu sodu na ludzki organizm. Spożycie dużych ilości może jednak prowadzić do problemów z trawieniem, z kolei wdychanie proszku podrażnia drogi oddechowe. Ogólnie rzecz biorąc, uznaje się, że wspomniana substancja nie jest toksyczna. Nie zaburza gospodarki hormonalnej ani nie zwiększa ryzyka zachorowania na raka.
Zazwyczaj stearynian sodu nie uczula ani nie podrażnia. Niekiedy jednak prowadzi do wysypki, a problem nasila się, gdy kosmetyk ma lepką lub ziarnistą formułę. Podczas stosowania dezodorantu ze stearynianem sodu może dojść do zaburzeń pocenia się, co objawia się miejscowymi grudkami, pęcherzykami, zaczerwienieniem i krostkami. Dermatolodzy przypominają, że w niektórych przypadkach taki kosmetyk może nadmiernie wysuszać skórę.
Może przesuszać skórę wrażliwą i włosy. Substancja drażniąca dla oczu.