Sacharynian sodu (Sodium Saccharin) jest składnikiem 70% wszystkich znajdujących się na rynku past do zębów. Zapobiega powstawaniu próchnicy i wzmacnia szkliwo. Można go znaleźć w różnych produktach przeznaczonych do higieny jamy ustnej i kosmetykach, które mają kontakt z jej błonami śluzowymi, takich jak szminki i błyszczyki.
Spis treści:
Omawiany składnik to sól sodowa sacharyny. Jest substancją syntetyczną, stabilną w pH o zakresie 2–7 i temperaturze do 150°C. Nie reaguje chemicznie z kwasami oraz innymi składnikami kosmetyków lub żywności i można ją przechowywać przez długi czas. Ma postać białego proszku i łatwo rozpuszcza się w wodzie o określonej temperaturze, a także w rozpuszczalnikach takich jak eter, gliceryna lub benzen.
Sama sacharyna jest związkiem organicznym. Powstaje poprzez utlenianie kwasu sulfobenzoesowego. Stanowi sztuczny środek słodzący. Jest około 500 razy słodsza niż sacharoza, czyli cukier stołowy, a przy tym nie powoduje próchnicy i jest bezkaloryczna, ponieważ nie wchłania się w organizmie człowieka – zostaje wydalona w niezmienionej formie wraz z moczem. Chociaż jest najstarszym syntetycznym słodzikiem (została odkryta w XIX wieku), popularność zyskała dopiero później, zwłaszcza na fali modnych diet odchudzających. Występuje najczęściej w postaci soli sodowej, potasowej lub wapniowej.
Sacharynian sodu zyskał popularność jako substancja słodząca wykorzystywana w przemyśle spożywczym oraz w suplementach i odżywkach dla sportowców, ale ma także inne właściwości. W kosmetykach stosuje się go w produktach do codziennej higieny jamy ustnej, takich jak pasty do zębów i płyny do płukania. Zapobiega powstawaniu próchnicy, ponieważ, w przeciwieństwie do cukru, nie żywi bakterii składających się na mikroflorę jamy ustnej. W związku z tym hamuje wydzielanie kwasów, które mogą prowadzić do odwapnienia, rozmiękczenia i rozpadu tkanek zębów. Poza tym wzmacnia szkliwo, a także pozostawia uczucie świeżości i czystości na języku i dziąsłach. Chroni przy tym błony śluzowe i nie wywołuje podrażnień.
Sacharynian sodu pełni funkcję substancji maskującej, co oznacza, że zmniejsza lub hamuje podstawowy zapach i smak produktu. Sprawia, że pasta do zębów, płyn do płukania jamy ustnej, a nawet błyszczyk mają przyjemny aromat.
Sacharynian sodu można znaleźć we wszelkiego rodzaju produktach, które mają na celu utrzymanie zdrowych zębów, zachowanie higieny jamy ustnej lub upiększenie uśmiechu. Związek pod nazwą Sodium Saccharin występuje w składzie:
Sacharynian sodu może być składnikiem past do zębów przeznaczonych do higieny jamy ustnej zarówno dzieci, jak i dorosłych. Obu rodzajom nadaje przyjemny aromat i pomaga utrzymać uczucie świeżości, a przy tym nie grozi próchnicą. Składnik ten nie powinien być stosowany w dużych ilościach, ponieważ zmienia swój smak na gorzki, wręcz metaliczny.
O szkodliwości sacharyny krąży wiele mitów, ponieważ w latach 70. XX wieku przeprowadzono badania na zwierzętach, które sugerowały, że jest to substancja rakotwórcza. Nigdy nie potwierdzono, żeby sacharyna miała takie działanie na ludzi. Poza tym dawki, które podawano szczurom, były na tyle duże, że człowiek nie byłby w stanie ich tyle przyjąć, zwłaszcza poprzez stosowanie omawianych tutaj past do zębów, płynów do płukania jamy ustnej czy kosmetyków upiększających i ochronnych do ust, które nie są w żaden sposób spożywane.
Sacharyna została uznana za substancję bezpieczną przez organizacje takie jak WHO czy Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności.
Nie ma informacji na temat szkodliwych połączeń sacharynianu sodu z innymi składnikami kosmetyków. Związek ten jest kompatybilny z większością substancji, jest termostabilny i ma bardzo wysoką temperaturę topnienia, dlatego łatwo go wykorzystać w produkcji kosmetyków, żywności czy suplementów.
Sacharyna należy do związków znanych jako sulfonamidy. Mają one działanie bakteriostatyczne, ale mogą też uczulać, zwłaszcza osoby skłonne do alergii. Po zastosowaniu pasty do zębów z sacharynianem sodu może pojawić się niepożądana reakcja w postaci: pieczenia, złuszczania skóry na ustach i języku, obrzęku, okołoustnego zapalenia skóry, kątowego zapalenia warg lub zapalenia dziąseł i owrzodzeń wewnątrz ust. Objawy pojawiają się w ciągu kilku minut od użycia pasty do zębów. Jeśli wystąpią, należy natychmiast zaprzestać stosowania danego produktu i skonsultować się z lekarzem. Symptomy alergii na sacharynę mogą być niebezpieczne, na przykład jeśli opuchlizna obejmie język i utrudni swobodne oddychanie.
Sacharynian sodu jest substancją syntetyczną. Nie występuje naturalnie w przyrodzie. Jest odpowiedni dla wegan, ponieważ nie zawiera żadnych składników pochodzenia zwierzęcego. Nie odnotowano, żeby sacharynian sodu wpływał negatywnie na środowisko. Powstaje w laboratorium na skutek utleniania kwasu sulfobenzoesowego, ale jest łatwo biodegradowalny i nie ma dowodów na to, żeby kumulował się w glebie lub zbiornikach wodnych.