Karbomer sodu (Sodium Carbomer) to sól sodowa polimeru kwasu akrylowego. Służy do zagęszczania kosmetyków oraz stabilizowania emulsji i regulowania jej lepkości. Różni się od innych karbomerów tym, że jest wstępnie zobojętniona i nie wymaga już użycia katalizatora alkalicznego.
Spis treści:
Karbomer to syntetyczny, wysokocząsteczkowy polimer kwasu akrylowego, który dodaje się do fazy wodnej kosmetyku w celu stworzenia żelowej konsystencji. Sól sodowa tego związku, czyli karbomer sodu, ma te same właściwości, ale jest zagęstnikiem zobojętnionym. W przeciwieństwie do innych polimerów z tej grupy, które są kwaśne, nie musi być zneutralizowany substancją alkaliczną. Zmienia konsystencję kosmetyku nawet w niskich stężeniach.
Karbomer sodu ma postać suchego, białego proszku. Jest substancją hydrofilową, co oznacza, że lubi wilgoć – z łatwością wiąże się z cząsteczkami wody. Pod względem chemicznym składa się z kwasu akrylowego estryfikowanego długołańcuchowymi alkoholami, a następnie zobojętnionego solą sodową. Ma pH około 6,5. Po zmieszaniu z cieczą w celu wytworzenia bazy żelowej pozostaje na poziomie kwasowości 6–7,5. Jest proszkiem niskopylącym i szybko się rozprasza w roztworze, dzięki czemu jest efektywny i łatwy w użyciu.
Sól sodowa karbomeru wpływa na konsystencję kosmetyku. Jest wykorzystywana w produktach różnego rodzaju – przeznaczonych do codziennej higieny, pielęgnacji i makijażu. Po nałożeniu na skórę wysycha i nie pozostawia uczucia lepkości. Pełni funkcję:
Ponieważ karbomer sodu zapobiega rozwarstwianiu się kosmetyków, przedłuża ich przydatność do użycia. Nie wolno jednak mylić go z konserwantem. Nie ma on żadnych właściwości bakteriobójczych ani grzybobójczych, więc w kosmetyku z karbomerem sodu muszą występować także odpowiednie składniki chroniące przed zanieczyszczeniem drobnoustrojami.
Dzięki temu, że karbomer sodu reguluje gęstość i lepkość żeli, kremów, balsamów i innych produktów kosmetycznych, ułatwia ich rozprowadzanie po włosach i skórze. Pozwala tym samym na równomierne wchłanianie składników aktywnych, które mają za zadanie na przykład nawilżyć i odżywić skórę. Omawiany składnik jest substancją, która tworzy film na skórze lub włosach, dzięki czemu wykazuje działanie pośrednio nawilżające. Zapobiega transepidermalnej utracie wody z naskórka (TEWL). Dodatkowo zabezpiecza powierzchnię przed niekorzystnym działaniem czynników zewnętrznych.
Karbomer sodu występuje w kosmetykach różnego rodzaju – zarówno w tych, które sprawdzają się w codziennej pielęgnacji, jak i takich, które służą do upiększania skóry lub stylizacji włosów.
Można go znaleźć w:
W zależności od docelowej konsystencji produktu stężenie karbomeru sodu może się wahać między 0,2% a 1,5%.
Karbomer i jego sole to, zgodnie z raportem panelu ekspertów Cosmetic Ingredient Review, bezpieczne składniki kosmetyków. Mogą znajdować się w produktach, które mają styczność z błonami śluzowymi. Nie ma przeciwwskazań, żeby karbomer sodu występował w kremach czy innych formulacjach przeznaczonych do pielęgnacji skóry dzieci. Nie wiąże się go z powstawaniem nowotworów, nie jest fototoksyczny i nie osłabia układu odpornościowego.
Nie ma informacji na temat niekorzystnych interakcji soli sodowej polimeru kwasu akrylowego z innymi składnikami kosmetyków, ale niektóre substancje obniżają jej skuteczność. Na przykład 30% alkohol można bez problemu zagęścić karbomerem sodu, ale jeśli jego stężenie będzie wyższe, żel może się nie uformować. Środki powierzchniowo czynne także mogą sprawić, że ten składnik konsystencjotwórczy będzie mniej efektywny, dlatego często nie nadaje się do użycia w szamponach lub żelach pod prysznic.
Karbomer sodu jest substancją syntetyczną. Powstaje w wyniku zobojętnienia polimeru kwasu akrylowego solą sodową. Do jego produkcji nie używa się składników pochodzenia zwierzęcego, dlatego może być wykorzystywany w kosmetykach wegańskich.
Karbomer sodu jest składnikiem o niskim potencjale alergizującym i rzadko podrażnia skórę. Nie zapycha porów. Mogą go stosować osoby z cerą wrażliwą, suchą, trądzikową, normalną, tłustą i dojrzałą. To samo dotyczy włosów – nie ma znaczenia, czy są nisko- czy wysokoporowate.
Karbomer sodu nie jest klasyfikowany jako niebezpieczny dla środowiska, ale niektóre organizacje wpisują go na listę mikroplastików. Krótkoterminowo nie szkodzi przyrodzie, ale zaśmieca ją, ponieważ przedostaje się przez filtry w oczyszczalniach ścieków. Jego działanie na środowisko naturalne w dłuższej perspektywie czasu nie zostało jeszcze do końca poznane. Produkcja karbomeru opiera się ponadto na substancjach ropopochodnych. Wykorzystywanie nieodnawialnego źródła energii może budzić wątpliwości u osób, które wybierają ekologiczne rozwiązania. Nie znajdą one tego składnika na etykiecie kosmetyków z certyfikatem COSMOS.